Smalle gevelsteen: de kunst van het weglaten
Slim, slank, sterk, veel duurzamer en ook nog eens goedkoper. Deze eigenschappen passen bij de S-line® smalle gevelstenen van Vandersanden. Deze stenen bieden de mogelijkheid een gevel te metselen of lijmen waarvoor minder grondstoffen en materiaal nodig zijn. Maar er zijn nog veel meer voordelen. “Zo wordt er gedacht dat er veel minder metselverbanden mogelijk zijn. Maar dat is een misvatting”, zegt Roland Classen, marketingmanager geveldivisie bij Vandersanden.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden
Met de slankere gevelstenen, draagt Vandersanden direct bij aan vermindering van CO2-uitstoot. De breedte van de steen is teruggebracht van 10 naar 7 cm. Dematerialisatie is één van de acht domeinen van Together to Zero, waarmee Vandersanden tegen 2050 volledig CO2-neutraal wil opereren en produceren. Roland: “We maakten eerder al een grote stap in dematerialisatie door de succesvolle toepassing van de steenstrip als alternatief voor de volle bakstenen. Strippen worden vaak gecombineerd met het E-Board gevelsysteem. Dat systeem bestaat uit een EPS-paneel, dat wordt aangebracht tegen de bestaande buitenmuur bij renovatie, of als spouwloze isolatie tegen het binnenspouwblad bij nieuwbouw. Daar breng je dan vervolgens de steenstrippen tegenaan. Hiermee creëer je een gevel met een zeer gering gewicht, waardoor je op de dimensionering van de constructie enorm kan besparen. De slanke constructie levert verder meer binnenruimte op. Tot slot is minder materiaal en dus ook minder transport nodig.”
De steenstrips zijn steeds populairder in de markt, maar een groot deel van de markt kiest er toch nog voor om klassiek te metselen of stenen te verlijmen. Smallere gevelstenen bieden een aantrekkelijk alternatief: je gebruikt nog steeds de metsel- of lijmmethodiek, maar je vermindert door dematerialisatie toch de CO2-uitstoot.
Veel voordelen
Peter Delsing is commercieel directeur bij de Nederlandse tak van Vandersanden: “De S uit onze S-line® serie staat voor Slim, Slank en Sterk. Dat begint al bij de productie, waarvoor een kwart minder energie en grondstoffen nodig is. Dat resulteert in een 30% lagere CO2-uitstoot. Vervolgens is het transport duurzamer omdat er veel meer stenen op een pallet gaan en er dus minder transportbewegingen nodig zijn. Ook kan bij de bouw met een lichtere funderingsconstructie worden volstaan en is er meer ruimte in de spouw voor isolatie. Bovendien is de smallere steen circa 10 procent goedkoper en je hebt minder mortel of lijm nodig! Tel uit je winst.”
Hij vervolgt: “Er zijn nog meer gunstige eigenschappen, zoals de lange levensduur van de gevelsteen. Die stenen worden ook nog eens gemaakt van de hernieuwbare grondstof rivierklei en deels ook landklei. Er komt jaarlijks door afzetting in de rivieren meer klei bij dan wij gebruiken, dus er is geen sprake van uitputting van grondstof.”
Verwerking
Maar kan ik nog gewoon een doorstrijk-, dunbed- of lijmmortel gebruiken? Peter stelt ons gerust: “Ja hoor, alles blijft hetzelfde. Je ontvangt dan ook bij de S-line® gevelstenen de bekende 25 jaar Vandersanden garantie tegen vergipsing. Je hebt gegarandeerd langdurig mooie gevels. Daarnaast zijn er bij het opperen en vermetselen allerlei ergonomische voordelen te behalen. De smalle steen is lichter en gemakkelijker op te pakken.”
Bij het gebruik van de smallere gevelsteen zijn er wel meer spouwankers nodig dan bij een gevelsteen van 90 / 100 mm breed. In de praktijk zal het aantal ankers vaak 6 stuks/m2 bedragen, in plaats van 4 stuks bij traditioneel metselwerk. Roland merkt op: “Weet trouwens dat je de smalle gevelstenen altijd kan combineren met gevelstenen in traditionele breedte, waardoor je met reliëfs kunt werken. Dit biedt een architect toch ruime ontwerpvrijheid in reliëf en metselwerkverbanden. ”
Metselverbanden
Vandersanden hoort geluiden uit de markt dat architecten en bouwers veronderstellen dat er minder metselverbanden mogelijk zijn. Door gebruik van een smallere gevelsteen start je namelijk vanuit een hoek met een kleinere kop, waardoor een strek geen ‘2 x kop = voeg’ meer is. Dus gaan de strekken onderling verspringen. In de basis klopt die aanname. Toch zijn er mogelijkheden die dat eenvoudig oplossen: door in een hoek te starten met een gezaagde passteen, die 3 cm korter is dan de strek, los je dit probleem op. Dan kun je verder de meeste verbanden toepassen die je wilt.
Inmiddels kan men al kiezen uit circa dertig kleuren. Peter: “En dat worden er dit jaar veel meer.” Hij geeft wel een dringend advies aan ontwerpers: “Houd al tijdig in de ontwerpfase rekening met de keuze van de gevelsteen. Denk bijvoorbeeld aan de passtukken bij veel metselverbanden, maar ook de grotere spouwruimte. Je benut de voordelen alleen optimaal door al tijdig in het ontwerp met de keuze voor de S-line® rekening te houden!”
Overwegingen
Roland besluit: “Ik hoor nog vaak dat de materiaalbesparing dan wel tot 30% CO2-besparing leidt in de gevelbekleding, maar dat het op een heel gebouw wellicht maar tot reductie van één procent CO2 leidt. Maar ja, als we zo gaan redeneren komen we nooit vooruit. Alle druppels vullen de emmer, waarmee we uiteindelijk de brand kunnen blussen!”
Peter wil tot slot een compliment maken aan de hele keramische industrie: “Samen met andere fabrikanten en de vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB), worden stappen gezet om te komen tot dematerialisatie van keramische stenen. Het milieu is alleen gebaat bij een gezamenlijke aanpak. Onze motto is niet voor niets: Together to Zero!”
Vandersanden
www.vandersanden.com
