Igloo: ook geschikt voor ecotoerisme

Tekst: Ir. Marcel van Mierlo

De Igloo-satellietcabine is ontworpen om veilige, betrouwbare accommodatie te bieden in afgelegen gebieden. Het onderkomen wordt al meer dan 25 jaar gebruikt in omstandigheden variërend van de tropen tot ijskappen. Eenheden kunnen per helikopter volledig geassembleerd en vaak volledig uitgerust worden gevlogen naar locaties die ontoegankelijk zijn voor vervoer over de weg.

Het Igloo-verhaal

Al in 1970 ontwerpt Malcolm Wallhead een iglo-vormige hut, ideaal om op te zetten in afgelegen plaatsen en te ontsnappen aan de drukte van het stadsleven. Omdat hij nog geen financiële middelen heeft om een prototype te maken, wordt het ontwerp in de koelkast gezet tot 1982. Een telefoontje van de Field Equipment Officer van de Antarctische Divisie, Rod Ledingham is genoeg om het project te starten. Ze gaan op zoek naar aanpassingen aan een caravan-vormige unit, zodat deze onder een helikopter naar zomer onderzoeklocaties in Antarctica kan worden gevlogen. Malcolm overtuigt Rod ervan dat de vorm van een caravan niet zo aerodynamisch is als een koepelvorm, en biedt aan om in plaats daarvan een Igloo te maken. De eerste Igloo-satellietcabine wordt naar Antarctica gebracht aan boord van het schip Nella Dan. Hoewel niet geïsoleerd, is deze Igloo nog steeds in gebruik als opslagloods.

Safety first

De cabine is ontworpen voor wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s, ontoegankelijke locaties en andere projecten die veilige, betrouwbare beschutting vereisen bij alle weersomstandigheden. Een robuuste veld accommodatie, die vooral wordt gebruikt in extreme koude. De cabine is geschikt voor overnachting door 3 à 4 personen en eenvoudig door twee mensen in minder dan een uur op te zetten.

Een standaardcabine heeft drie bedden en één werkplank. Een verplaatsbaar veldbed kan worden opgesteld in het midden van de vloer voor een vierde persoon. Naast de werkplank is er ook opslagruimte onder elk bed. De wanden van de cabine worden gebruikt om kleding op te hangen.

In gebieden waar het veel regent, kan een extra ‘ingangstunnel’ worden toegevoegd, die de binnenruimte tegen slagregen beschermt. Er is dan gelijk genoeg ruimte om natte kleding en laarzen op te bergen. De cabine kan ook worden uitgevoerd als sanitaire unit of als extended version door extra wandpanelen toe te voegen.

Poolgebieden

Een trotse Anthea Wallhead vertelt dat er al meer dan 200 Igloo’s wereldwijd zijn geleverd, waarvan er zeker 160 zijn gebruikt in het poolgebied: “Al meer dan 30 jaar profiteren poolexpedities van onze Igloo’s. Als je onderzoek plant in een afgelegen gebied, dan vormen deze Igloo’s een perfecte basis. De geïsoleerde wanden en vloer bieden degelijke bescherming tegen sneeuwstormen. Ten opzichte van een tent met beperkt zicht biedt een Igloo vier ramen met dubbele beglazing. Zo zie je de naderende weersomstandigheden en dieren in het wild vanuit elke richting aankomen.”

Mijnbouw

Ook bij minerale exploratie worden de igloo’s ingezet. “Je kunt ervoor kiezen om één multifunctionele cabine neer te zetten of meerdere units in te vliegen als basiskamp”, legt Anthea uit. Er is veel keuze, van eenvoudige hutten van 3 m diameter tot verlengde Igloo’s met extra features. Als de site over de weg of via het water bereikbaar is, kunnen de geprefabriceerde panelen in een krat worden gestapeld. Ze kunnen ook vooraf worden geassembleerd op een vrachtwagen of bootdek, waardoor tijd wordt bespaard bij aankomst.
“Het basiskamp kan een speciaal EHBO-centrum hebben, aparte hutten voor slaapzalen, een verlengde hut voor maaltijden en een andere voor sanitair, allemaal demontabel en geschikt om te worden opgeslagen totdat een ander kamp moet worden opgezet.” De shelters kunnen windsnelheden tot 300 km/uur weerstaan.

Ecotoerisme en Google

Deze oerdegelijke onderkomens hebben zelfs hun weg gevonden in het Ecotoerisme. “Bijvoorbeeld voor een exclusieve retraite op een afgelegen locatie. Ze kunnen op verzoek per helikopter worden ingevlogen, klaar voor gebruik.” Na elk verblijf kunnen alle eenheden worden teruggevlogen, schoongemaakt en klaargezet voor een nieuwe expeditie. “Ze zijn natuurlijk ook eenvoudig en snel te verwijderen uit gebieden die worden bedreigd door bosbranden of andere natuurlijke omstandigheden, rampen.”
Het meest bijzonder zijn toch de vier Igloo’s, die door Google in Zürich zijn gekocht voor gebruik als kleine vergaderruimtes in hun kantoren. En een Igloo, die werd gekocht voor een rondreizende Antarctische tentoonstelling georganiseerd door het American Museum of Natural History in New York. Deze Igloo bevindt zich momenteel in Genua, Italië.
Meer informatie: www.icewall.com.au

Igloo in detail

De basis Igloo is een prefab cabine gemaakt van 8 wandpanelen en 4 zelfdragende vloerpanelen. De cabine is aan elkaar geschroefd en vastgemaakt aan de grond door middel van 8 lijnen, die zijn bevestigd aan haringen. Vier van deze lijnen fungeren ook als hijslijnen om de cabine aan een helikopter te bevestigen.

Elk wand- en vloerpaneel is een composiet van glasvezel en polyurethaanisolatie. De ramen zijn gemaakt van dubbelglas polycarbonaatruiten, die schokbestendig zijn. Vloerpanelen hebben een antislip oppervlak en zijn met bouten bevestigd aan de wandpanelen en aan elkaar. Elke cabine heeft twee ventilatoren, één in elke deur en een boven klep.

Igloo’s kunnen worden verlengd tot zes of meer meters door sets verlengingspanelen toe te voegen of onderling verbonden door tunnels om een complete weerbestendige basis te maken.

Afmetingen:
Maximale diameter: 3100 mm
Vloer diameter: 2850 mm
Hoogte binnenruimte: 2150 mm
Afmeting hoofdpanelen: 2400 mm hoog x 1200 breed
Elk uitbreidingspaneel: 765 mm breed
Deur: 1250 mm hoog x 620 mm breed
Raam: 270 mm diameter
Bovenste ontsnappingsluik: 600 mm diameter
Isolatie: 20 mm PET-folie tussen laminaten van glasvezel
Afdichtingen: siliconen of rubber strips.

Maximale veilige vluchtsnelheid 70 knopen – gemonteerd, opgehangen onder een helikopter. Inbegrepen bij elke cabine is een gereedschapskist met alle assemblage bouten en moeren, elementaire montagegereedschappen, kit, bevestigingen en montage-instructies.

Nederlandse Igloo’s

Ook Nederland heeft Igloo’s ingezet voor wetenschappelijk onderzoek. Raymond Schorno van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek vertelt bevlogen over deze bijzondere hutjes: “Van 1990 tot 1996 was ik coördinator van het Nederlands Antarctica programma, thans het Nederlands Polair Programma.” De igloo die in 1992 is aangeschaft was voor het vogelwerk van Jan Andries van Franeker die toen bij Alterra werkte en een vestiging had op Texel. Het was in het kader van een samenwerking met de Australian Antarctic Division (AAD) op Macquary Island. Jan Andries herinnert het zich nog goed: “Ik heb meerdere seizoenen veldwerk gedaan met de AAD. Mijn eerste veldseizoen op Ardery Island was in 1984-1985. Ardery Island ligt op zo’n 11 km van de Australische basis Casey, maar is flinke delen van het seizoen onbereikbaar. Tot 2e helft jaren ’90 heb ik meerdere zomerseizoenen vanuit een Igloo-Apple op Ardery Island gewerkt. Een veldseizoen duurde een kleine vier maanden, van eind november tot ergens in maart. Wonen-werken-slapen-koken, het ging prima, met twee personen.”

Sinds 2005 heeft het Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) ook een Igloo, type melon hut, in gebruik. Dit is de verlengde versie van het Igloo bolletje. De hut staat in de buurt van het Britse onderzoeksstation Rothera op Anchorage Island.
‘Deze hut is in het bezit van de British Antarctic Survey waar wij mee samenwerken in het veld,’ vertelt Stef Bokhorst, ‘De hut wordt gebruikt als onderkomen tijdens veldwerk en is tevens een noodhut voor het geval er problemen ontstaan met het werk op de zodiacs in de baai.’

Bronnen: Raymond Schorno, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek; Jan Andries van Franeker, Wageningen Marine Research; Stef Bokhorst, Vrije Universiteit Amsterdam, Faculty of Earth and Life Sciences

Wat kunnen we leren van Icewall?

Wil je een verplaatsbare robuuste cabin ontwikkelen, die geschikt is voor extreem weer? Dan moet je goed nadenken over je materialen, verbindingen, installaties en montage. Malcolm en Anthea Wallhead gaan de uitdaging aan en maken Igloo. Oorspronkelijk bedoeld voor veldonderzoek, maar inmiddels ook toegepast in het eco-toerisme. De Igloo is niet persé comfortabel, maar wel ultiem veilig. Een gedurfd en compromisloos ontwerp. Als je een onverwoestbaar ontwerp wilt realiseren, kijk dan eens goed naar de Igloo.
[einde kader]

BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik

Sinds 2013 laat Ir. Marcel van Mierlo in iedere uitgave van Bouwtotaal een oplossing zien van slim ruimtegebruik. Inmiddels zijn al meer dan 50 kleine gebouwtjes door hem in de spotlights gezet, variërend van Tiny Houses tot tuinkantoortjes en van muziekstudiootjes tot ruimte voor mantelzorg. De eerste 40 artikelen zijn verzameld in een rijk geïllustreerde bundel: SLIM RUIMTEGEBRUIK 1 en een interactief e-book SLIM RUIMTEGEBRUIK 2. Meer informatie vindt u op www.bouwtotaal.nl/slimruimtegebruik,

Marcel is oprichter/eigenaar van kennisplatform LEVEN in Tuinen. Een dynamisch kennispodium voor iedereen, die interesse heeft in kleine, innovatieve en duurzame gebouwtjes, die je soms zelfs kan gebruiken in de achtertuin. In z’n tweewekelijkse blog bespreekt hij bijzondere voorbeelden, zoals: biologische huisjes, flatpack oplossingen, zeecontainers als woning, hobbit huisjes, de kleinste footprint (1 m2) en natuurlijk voorbeelden op verzoek van de platformdeelnemers.
www.levenintuinen.nl