Bijzondere bouwmethoden

Tekst: ing. Frank de Groot

MorgenWonen.

Het toppunt van industrieel bouwen in Nederland, dus goed voor een vermelding bij deze Top Vijf. De MorgenWonen-woning van VolkersWessels wordt in één dag op de bouwplaats geassembleerd en is nul-op-de-meter. Er zijn er inmiddels al ruim 1.500 gebouwd. Bijzonder is dat alle betonelementen compleet met alle leidingen in de fabriek gemaakt worden. De sandwichgevels worden daar voorzien van metselwerk, voegwerk en zijn afgemonteerd met kozijnen. Daarnaast worden zelfs de badkamers en toiletten als kant-en-klare elementen geleverd. Dat geldt ook voor het verdiepingshoge betonnen trapelement, dat tevens de stabiliteit van de woning verzorgt. Op zolder worden voor de daksluiting een complete installatiemodule geplaatst. De woning wordt opgeleverd inclusief stoffering, bekleding van de trap, geschilderde muren, buitenberging, bestrating en gras.

Modular Office Renovation (MOR).

Onder de naam MOR hebben studenten van de TU Delft een transformatieconcept bedacht om kantoorruimte te transformeren naar duurzame, zelfvoorzienende (starters)woningen. Dit deden zijn samen met professionals van J.P. van Eesteren. Er is dit jaar een prototype gemaakt, dat een uitsnede is van een inefficiënt kantoor, dat wordt omgebouwd tot een appartement. De gehele renovatie is mogelijk met behulp van vier modules: gevel module, badkamer/keuken module, bed/bureau module en wand module. Doordat alle gebruikte materialen makkelijk te demonteren, recyclen of her te gebruiken zijn is er tevens sprake van een circulaire bouwmethodiek. Het uiteindelijke prototype behaalde in juli 2019 in Hongarije de tweede plek bij de Solar Decathlon Europe 2019 (SDE19); een internationale studenten-competitie voor energiezuinige huizen. Goed voor een plek in deze Top Vijf.

3D-betonprinten.

In september 2019 wordt hij in gebruik genomen: de eerste 3D-geprinte vergaderlocatie van Europa in Teuge. De wanden van ‘De Vergaderfabriek’ zijn in januari/februari 2019 in tien dagen geprint door Cybe. De gebruikte mortel heeft een circa zeven keer hogere trek- en buigsterkte dan traditioneel beton. Bovendien is het beton na 24 uur al uitgehydrateerd, terwijl dit bij traditioneel beton pas na 28 dagen is. De hoge aanvangssterkte is nodig, omdat de geprinte lagen anders te veel uitzakken. Een muurelement van 3 bij 4 meter wordt binnen 2,5 uur geprint. De wanden van het ‘blobvormige’ gebouw zijn hol en zijn na het printen door Koston Nederland BV gevuld met HR++BiofoamPearls® van Termokomfort.

Houten wolkenkrabbers.

U denkt: dat kan niet. Wij zeggen: het kan wel. Met 85,4 meter heeft de Mjösa toren in Noorwegen voorlopig het wereldrecord voor houten hoogbouw stevig in handen. De Weense toren HoHo die ook dit jaar is opgeleverd blijft anderhalve meter lager steken, terwijl de Amsterdamse Haut (ingebruikname begin 2021) met 73 meter ook geen bedreiging vormt. Toegegeven, het betreft een onderzoeksproject. Maar het moet mogelijk zijn: een houten wolkenkrabber met een hoogte van 300 meter! Deze houten mammoet (zie foto) is gedacht in Londen en heeft tachtig verdiepingen. Zijn deze gebouwen dan geheel van hout? Nee, veelal betreft het hybride constructies, met bijvoorbeeld een kern van beton. Maar dan doen we niet moeilijk over.

Circulair bouwen.

Ik zie u denken: wat is dit voor een onbeduidend doosje in deze illustere opsomming van bijzondere bouwmethoden? Nou, dit is wel een voorbeeldproject Circulair bouwen van Nexteria. Deze organisatie ontwikkelt bedrijfshuisvesting vanuit een levenscyclusbenadering. Het energieneutrale bedrijfsverzamelgebouw in Deventer is weer geheel te demonteren en de vrijkomende materialen zijn herbruikbaar of recyclebaar. Zo zijn de kozijnen weer uitklikbaar, zijn de sandwichpanelen in de gevel weer eenvoudig demonteerbaar en is de gehele staalconstructie met bouten en moeren vastgezet. Zelfs de dakbedekking is mechanische bevestigd. En zo hoort het!