De zachte kant van BIM

Auteur: Giel Wind van NTRR b.v.

Begin vorig jaar rond ABN Amro de eerste fase af van haar onderzoek naar het voorkomen van faalkosten in de bouw. Verassend genoeg bevatten niet de techniek of het bouwprocesmanagement de grootste ruimte voor verbetering, maar juist de mens zelf. Uit de enquête van de bank blijkt dat de meeste bouwprofessionals het meeste belang zien in meer praten, meer leren en meer informatie met elkaar delen. Dat zou het begin zijn om de jaarlijkse vijf miljard aan faalkosten in mindering te gaan brengen. Op naar structureel succes dus, niet alleen financieel gezien maar vooral door betere communicatie en een beter gesprek met elkaar.

Belangrijk in het bouwproces is het begrijpen van het verschil tussen prestatie en productie. Bas legt uit dat een prestatiemodel bevat wát er gebouwd moet worden, terwijl een productiemodel veel meer gaat over de manier waaróp dat gebouwd moet worden. Die twee verschillende invalshoeken zorgen vaak voor frictie, miscommunicatie en misverstanden. Jammer, door beter met elkaar in gesprek te gaan en over en weer te discussiëren, komt er namelijk een veel beter eindresultaat. Belangrijk advies voor bouwers en ontwikkelaars om deze twee stappen niet als een lineair proces te zien, maar juist circulair. Wanneer bouwers (productiemodel) het prestatiemodel zien als output voor het bouwen, kunnen zij ook weer input op het ontwerp geven; de ontwerpers kunnen de praktische input zien als ruimte voor nieuwe output.

In de zoektocht naar betere communicatie in de bouw, ‘de zachte kant van BIM’, is er niet één heilige graal. Tijdens het café komen een aantal hoofdpunten naar voren. Allereerst de houding van de bouwers, wie staat er open voor feedback en verbetering? Maar niet alleen de eigen houding, ook die van de ander is belangrijk. Wie durft er vragen te stellen en durft beleefd aan te geven dat iets misschien beter op een andere manier kan? In gesprek gaan zonder verwijten en respect over en weer zorgt voor een atmosfeer waar ruimte is om exponentieel efficiënter te gaan werken. Dát is nu precies wat ABN Amro structureel succes noemde.

Hoe je concreet aan werk gaat met deze soft skills? Bas rijkt ons twee handvaten aan: Nivea en LSD. Handig om zelf eens toe te passen! De afkorting Nivea is handig en effectief: ‘Niet Invullen Voor Een Ander’. Door de ander uit te laten praten en deze zelf ruimte te geven om betekenis te geven aan zijn eigen verhaal laat niet alleen respect zien, maar is ook een manier om meer te weten te komen over de cultuur van de ander. Kortom, minder invullen, meer luisteren!

Luisteren, Samenvatten, Doorvragen is de tweede methode om te werken aan je soft skills. Interesse in de ander toont respect, maar betekent niet altijd dat ook begrepen wordt wat deze bedoeld. Jammer! Niet overgebrachte kennis of ervaring gaat verloren. Daarom benadrukt Bas het belang van de korte samenvatting: “dus je bedoelt dat…?”. Door na het luisteren in eigen woorden een samenvatting te geven kan de ander aangeven of je het juist hebt begrepen. Is het antwoord positief? Dan kun je verder met vragen. Een negatief antwoord? Dan is het tijd om door middel van vragen te ontdekken wat de ander bedoelt.

Zorgt BIM er niet voor dat er juist minder menselijk contact nodig is? Absoluut niet. Sterker nog, de nieuwe digitale mogelijkheden zorgen er juist voor dat contact tussen verschillende partijen juist in een eerder stadium belangrijk kan zijn dan gebruikelijk. Dat is vervelend wanneer een opdrachtgever nog geen kosten wil maken in het VO/DO. Toch zorgt een gesprek met alle betrokkenen én gebruikers er uiteindelijk voor dat er meer geld bespaard kan worden, en dát draagt nu juist bij aan het verminderen van faalkosten. Hoe dat in de praktijk werkt? Organiseer brainstormsessies met betrokkenen om elkaar te ontmoeten, leren kennen en grove keuzes te maken. Dat zorgt zowel voor een positieve onderlinge sfeer alsook betere uitkomsten. En als er niet geluisterd wordt? “Wanneer je aantoont dat er geld bespaard wordt in een later stadium, kán men vaak niet anders” is het advies van een van de professionals.