Bouwfouten

Artikel delen

‘Ploftegels’

Bedrijfspanden worden regelmatig omgebouwd tot woongebouwen. Soms mooie authentieke panden op leeftijd die volledig worden gestript, waarna er woningen in worden gebouwd. De ene keer worden de woningen geheel afgewerkt geleverd en de andere keer casco, omdat veel eigenaren vaak meteen alles weer naar hun eigen smaak verbouwen. In dit geval is er casco opgeleverd en bewoners moesten zelf hun eigen badkamer uitzoeken en laten plaatsen.

Tekst: Ing. Sjang den Ouden
Bureau voor Bouwpathologie BB

Ploftegels

Als er iets op de grond valt in de douche klinkt de ene tegel als ‘plof’ en de andere tegel niet. Het resultaat van destructief onderzoek.

Een stel op leeftijd is verliefd geworden op het mooie plaatje in de brochure. Ze kopen een woning, laten deze casco opleveren en vinden een aannemer voor de afwerking. Eenmaal afgewerkt trekken de bewoners in de woning en wonen daar naar volle tevredenheid. Mooi pand rustige ligging, zelfs twee badkamers en goed contact met de buren.

Het probleem

Na enkele maanden valt het de bewoners op dat er enkele tegels in de douchehoek anders klinken dan andere. Als er iets op de grond valt in de douche klinkt de ene tegel als ‘plof’ en de andere tegel niet. De aannemer van de badkamer wordt gebeld, maar die wil niet langskomen. Er is niets aan de hand zegt de aannemer, het vloertegelwerk was goed aangebracht door hem.

Lekkage

Lekkage rond het lichtpunt bij de onderburen.

Weer enkele maanden verder klinken nu ook meerdere tegels buiten de douchehoek als ‘plof’ en in de douchehoek bijna allemaal. De buren aan de deur, of ze ook last hebben van lekkages. De onderburen melden een lekkage uit één van de lichtpunten recht onder de badkamer van het stel. Meteen de aannemer gebeld die de volgende dag al komt kijken. De aannemer geeft aan dat de voegen zijn gescheurd tussen de vloertegels door gebruik van een verkeerde voegmortel. Hij zal de voegen vervangen en deze met de hardste voegmortel weer afwerken. De voegen worden uitgeslepen en weer opnieuw gevuld.

Het ‘ploffen’ van de tegels is gebleven en de voegen blijken na enkele weken al weer scheurtjes te vertonen.Na enige maanden komen de onderburen weer naar boven: weer lekkage op dezelfde plaats. Gelukkig zijn er twee badkamers en wordt deze badkamer voorlopig niet meer gebruikt. De lekkages stoppen meteen volgens de buren en komen niet meer terug. De aannemer ‘geeft niet meer thuis’.

Scheurvorming

Scheurvorming in de voegen.

Onderzoek

kleurvloeistof in doucheputje.

Test met kleurvloeistof in doucheputje.

De bewoners hebben graag een onderzoek naar de ‘ploftegels’, het voegwerk en de lekkages. Door de bouwpatholoog wordt er in de badkamer onderzoek gedaan. De afvoer wordt afzonderlijk belast met water en kleurstof: geen lekkage en geen uittredende kleurstof. Het vloerputje met afgesloten afvoer wordt vervolgens belast met water en kleurstof: ook hier geen lekkage en geen uittredende kleurstof.

Het waterleidingwerk in de woning wordt afgeperst tot net boven de heersende waterleidingdruk: geen drukverlies of lekkage. Dit resultaat was ook naar verwachting, omdat de lekkages alleen optraden bij het gebruik van de douche in de badkamer. Als laatste wordt de douchevloer onder water gezet en blijkt de lekkage vrijwel direct zichtbaar in de woning er onder.

Losse vloertegel

De te verwijderen vloertegel.

Inspectie van de douchevloer levert op dat veel van de voegen tussen de vloertegels gescheurd zijn. Veel vloertegels klinken bij bekloppen hol, het door de bewoners bedoelde ‘plofgeluid’. Eén van de hol klinkende tegels wordt verwijderd, maar blijkt zodanig vast te zitten dat deze kapot moet worden geslagen. Na verwijderen van de vloertegel blijkt dat de lijm goed aan de tegels is gehecht, maar dat breuk is opgetreden in de toplaag van de dekvloer onder de lijmlaag. De onthechting in de dekvloer is vrijwel volledig, ook voor de naastliggende vloertegels. Zichtbaar is dat de tegels op meerdere plekken op ‘lijmdotten’ is geplaatst en niet volledig in de lijm is ingebed. Ook tegen het doucheputje aan is met ‘lijmdotten’ gewerkt. De dekvloer meet vochtig tot nat en is zacht geworden.

Op één van de kruisvoegen tussen de vloertegels, waar slechts lichte scheurvorming in de voegen is gezien, is een test uitgevoerd met het ‘buisje van Karsten’ ofwel het ‘Karstenbuisje’. Het water wordt in korte tijd opgenomen in de kruisvoeg: het buisje is in korte tijd leeg.

Test met Karstenbuisje op één van de kruisvoegen met lichte scheurvorming.

Conclusie

Het vloertegelwerk in de badkamer is vrijwel geheel losgekomen van de dekvloer als gevolg van de inwerking van vocht in de dekvloer. Niet duidelijk is geworden wat initieel de oorzaak is van de grote hoeveelheid vocht in de dekvloer of het loskomen van de tegels. Tussentijds herstel van het voegwerk heeft voldoende zicht op het eerdere werk en de schadeontwikkeling daarin ontnomen.

Wel is duidelijk geworden dat het huidige voegwerk in slechte staat verkeerd. Er is veel scheurvorming. Door de scheurvorming in de voegen zijn deze niet meer waterdicht en kan water in de dekvloer terechtkomen. Dit water kan vervolgens door de sparing in de betonvloer via het lichtpunt bij de onderburen in de woonkamer komen en lekkage veroorzaken.

Dat het ‘ploffen’ van de tegels in dit geval heeft geduid op onthechting kort na oplevering mag worden aangenomen. Dat het loskomen van de vloertegels oorzaak is van de schade aan de nieuwe voegen tussen de vloertegels mag ook worden aangenomen.

Herstel

Deze badkamervloer kan niet meer worden ‘gered’. De tegels, de lijm en de dekvloer zullen geheel moeten worden verwijderd. Daarbij zal ook de onderste rij wandtegels minimaal moeten worden verwijderd in verband met de aan te brengen kimpasta en band. Dit houdt in dat de badkamer grotendeels op slopershoogte is. De bewoners hebben in dit geval dan ook gekozen voor een geheel nieuwe badkamer en het aanspreken van de aannemer hierop.

BouwTotaal