Bouwen op technologie: de impact van AI in een onzekere bouwsector

Door: Marten Nijboer, Business Architect Construction and Engineering bij IFS

Marten Nijboer

Deze transformatie is hard nodig. De Nederlandse bouwsector heeft te maken met een enorm arbeidstekort, zelfs met het huidige woningtekort. Dat voorziet het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Zo wordt verwacht dat de totale bouwproductie met 3,5 procent afneemt in 2024, en dat deze bouwkrimp leidt tot het verlies van maar liefst 12.000 banen in 2025.

De vraag die iedere leidinggevende in de bouw zichzelf stelt: kan AI daadwerkelijk de behoeften en uitdagingen van bouwbedrijven aanpakken, of is het slechts een hype? Het antwoord is ‘ja’. Ook een traditionele sector als de bouw kan profiteren van dezelfde verbeterde prestaties en efficiëntie waar zoveel andere sectoren al eerder kennis mee hebben gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van AI voor zaken als veiligheidskwesties, duurzaamheid en impact op het milieu, arbeidstekorten, projectkosten, en het overschrijden van levertermijnen.

Huidige AI-implementatie in de bouw

Om bij het begin te beginnen, een beknopte introductie van AI: een tool die de cognitieve vaardigheden van de mens nabootst, zoals het herkennen van patronen, oplossen van problemen en leren. Door de kracht van denkvermogen kunstmatig te vergroten, maakt AI nauwkeurigere voorspellingen en betere resultaten mogelijk.

Machine learning, een cruciaal aspect van AI, analyseert gegevens om patronen te identificeren en inzichten te bieden, en op basis van deze patronen zich verder te ontwikkelen. Hierdoor zijn bedrijven in staat beter risico’s in te schatten en vooruit te plannen. Een voorbeeld hiervan is het anticiperen op slecht weer waardoor bouwvertragingen voorkomen kunnen worden. Door weersomstandigheden uit verleden te analyseren kan een patroon geschetst worden en toekomstige weersomstandigheden worden voorspeld. Bouwbedrijven zijn vervolgens in staat tijdig maatregelen te nemen, zoals het aanpassen van planningen of het bestellen van extra materialen, om vertragingen te minimaliseren.

De bouwsector zet AI momenteel al in op de volgende gebieden:

• Bouwontwerpen optimaliseren: Ontwerpers kunnen betere ontwerpen maken op basis van data, omgevingsfactoren, materialen en kosten.
• Effectievere inzet van apparatuur: AI kan helpen met de efficiëntie en het gebruik van apparatuur, door data te analyseren op basis van prestaties, onderhoud en planning.
• Duurzaamheid: AI vermindert de impact van bouwprojecten op het milieu. Denk aan het voorspellen en minimaliseren van de CO2-uitstoot. Zo kan AI dubbelwerk voorkomen en aanbevelingen doen die leiden tot de overstap op groenere materialen, zoals het gebruik van machines en materialen met een lagere CO2-uitstoot.
• Kwaliteitscontrole: AI helpt bij het waarborgen van voortgang en kwaliteit van een bouwproject. Dit kan met behulp van sensoren, drones en beeldanalyses.
• Data-analyse: AI kan een grote hoeveelheid data verzamelen, verwerken en analyseren. Deze data kan afkomstig zijn van verschillende bronnen, zoals sensoren, drones en camera’s, maar ook van documenten en bedrijfssoftware zoals ERP-systemen.

AI en automatisering zijn veelbelovende technologieën met de potentie om de bouwsector te verbeteren en groei te bevorderen. De implementatie en toepassing van AI binnen de sector gaat echter niet altijd zonder slag of stoot. Er wordt nog soms naar AI gekeken alsof het onze banen gaat vervangen. In sommige gevallen neemt AI inderdaad bepaalde taken over van medewerkers, maar hier is AI vooral een hulpmiddel van de medewerker, en gaan er geen banen verloren.

Dit is een welkome verschijning. De bouwsector heeft al lange tijd te maken met een tekort aan vaardigheden. Dit leidt tot hogere kosten, vertragingen van projecten en verminderde productiviteit. Bovendien belemmert deze vaardigheidskloof ook het vermogen van bouwbedrijven om AI volledig te omarmen.

Bouwbedrijven hoeven echter niet stil te staan en af te wachten tot er vakkundig personeel op hun pad komt om daarna pas serieus naar de AI-mogelijkheden te kijken. Ze kunnen de vakkundige experts die ze nú al in-house hebben inzetten om de nieuwe generatieve bouwprofessionals te trainen, met behulp van de technologieën die de bedrijven nu tot hun beschikking hebben.

Ook een sector zo traditioneel als de bouw merkt nu dat het geen andere keuze heeft dan de sprong te wagen en nieuwe technologieën een kans te geven, het is de enige manier om overeind te blijven én succesvol te blijven in tijden van economische onzekerheid en arbeidskrapte.