Integrale kwaliteit bij kunststof kozijnen

Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: VKG Keurmerk, tenzij anders vermeld

Wie kent ze niet: de grote, witte kunststof kozijnprofielen met enkel glas uit de jaren tachtig van de vorige eeuw? “Tja, het zijn geen fraaie kozijnen, maar ze zijn wel onderhoudsarm en duurzaam. Die generatie komt nu massaal vrij bij renovatieprojecten. Via het VKG Recyclingsysteem gaan ze naar een recyclingpartner, die er grondstof voor nieuwe kozijnen van maakt. De huidige generatie nieuwe kunststof kozijnen bestaat al voor circa 25% uit recyclaat. Daarmee hebben we ons doel voor 2030 in het Akkoord Circulaire Geveleconomie (zie elders in deze uitgave, red.) nu al gehaald. In 2050 moet het aandeel recyclaat in nieuwe kozijnen zijn gestegen naar 50%”, aldus Albert Zegelaar.

Inmiddels worden bij 65% van de renovatieprojecten al kunststof kozijnen toegepast. “De huidige generatie kent slanke profielen, bijzondere verbindingen, kan zelfs met houtnerfstructuur worden geleverd en is geschikt voor triple-beglazing.”

Circulariteit

Het hoge aandeel recyclaat in nieuwe kozijnen geeft al aan dat de branche sterk inzet op recycling. Albert: “Recyclaat is tegenwoordig zelfs goedkoper dan virgin materiaal door de hoge olieprijzen. Dat is natuurlijk een grote stimulans om recyclaat te gebruiken bij de productie van nieuwe kozijnen. Daarnaast kunnen we zelfs al bepaalde kleuren scheiden, zoals wit. Daar zie je niets van in nieuwe witte kozijnen. De andere kleuren resulteren in een grijze fractie. Door co-extrusie zijn we in staat om de binnenzijde van kunststof kozijnen te maken van recyclaat en de buitenzijde van virgin materiaal in de gewenste kleur. Alleen als je een kozijn doorzaagt, zie je de grijze binnenlaag.”

Maar circulariteit is natuurlijk ook gebaat bij losmaakbaarheid: “Kunststof kozijnsystemen worden altijd demontabel bevestigd met stelkozijnen. Daarbij passen we ook een droog beglazingsysteem toe met kliklijsten met rubber. We gebruiken dus geen kitten.”

Bij een renovatieproject van een VKG Keurmerklid waarbij kunststof kozijnen vrijkomen wordt een container geplaatst door een recyclingbedrijf. Bij kleinere projecten kan men de kozijnen naar de VKG-fabrikant in de buurt brengen. VG Glas (Vakgroep GLAS van Bouwend Nederland) plaatst een container voor het glas. Tijdens de recycling wordt het kunststof gescheiden van onder meer metaal en rubber. Hang- en sluitwerk gaat terug naar een lid van Algemene Branchevereniging Hang- en Sluitwerk (VHS), die mede het Akkoord Circulaire Geveleconomie hebben ondertekend.

Een PVC kozijn kan wel tien keer gerecycled worden! Foto: Deceuninck.

Integrale aanpak

De kwaliteit van een kunststof kozijn is ook afhankelijk van het hang- en sluitwerk, beglazing en montage. Om integrale kwaliteit te kunnen garanderen bestaan de leden niet alleen uit fabrikanten en profielleveranciers. Ook leveranciers van glas, roosters en panelen en hang- en sluitwerk zijn lid, alsmede leveranciers van andere gevelproducten, zoals ventilatiesystemen, dorpels, stelkozijnen, zonwering, raamdecoratie, insectenwering, deurpanelen, lijmen, kitten en purschuimen en zelfs machines voor productie van kozijnen. “Samen beheersen we de volledig invulling van de gevelopeningen. Je kunt nog zo’n goed product hebben, uiteindelijk bepaalt de zwakste schakel de eindkwaliteit”, zegt Albert.

Ook handig voor de kwaliteitsborger die onder de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op basis van VKG Keurmerk alleen nog een vinkje hoeft te zetten dat de kozijnen voldoen aan de bouwregelgeving. Albert: “De VKG Kwaliteitseisen & Adviezen vormen de basis van de kwaliteitsborging voor de kunststof kozijnen. De hierin opgenomen voorschriften en richtlijnen voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving en andere Nationale en Europese regelgeving. Daarbij werken we veel met KOMO-kwaliteitsverklaringen.”

Montage vindt alleen plaats door een montageploeg waarin tenminste één monteur is gecertificeerd. De oplevering van de kozijnen gebeurt altijd door de monteur. Er wordt steeds meer gewerkt met de VKG Opleverapp, waarin ook foto’s zijn te vinden die tijdens de montage zijn gemaakt. Handig voor de kwaliteitsborger en achteraf als er eventueel problemen zijn. Om de kwaliteit te garanderen worden er door VKG Keurmerk ook regelmatig al of niet aangekondigde controles uitgevoerd bij de productie en montage. Tevens worden processen en onderdelen getoetst.

De kwaliteit van een kunststof kozijn is ook afhankelijk van het hang- en sluitwerk, beglazing en montage.

Duurzaamheid

Kunststof kozijnen hebben lang een slechte naam gehad op het gebied van milieu-eigenschappen. “Maar dat beeld is volstrekt achterhaald”, zegt Albert. “De levensduur heeft een grote milieu-impact. Een PVC kozijn kan wel tien keer gerecycled worden. Uitgaande van een levensduur van 75 jaar, kan het kunststof dus wel 750 jaar in de keten blijven! Daarnaast wordt nu al 75% van de oude kozijnen door het VKG Recyclesysteem gerecycled. Het doel is zelfs 100 procent. Dan blijft het kunststof dus lange tijd binnen de kringloop. We zijn er alert op dat het recyclaat niet deels wegstroomt naar de buizenindustrie. Je kunt van een PVC-kozijn wel een buis maken, maar van een buis kun je geen kozijn meer maken.”

Volgens de VKG-directeur is de milieubelasting van kunststof kozijnen over de gehele levensduur zelfs verglijkbaar of zelfs iets beter dan hout: “Dat klinkt wellicht vreemd, maar je moet wel alle aspecten meewegen. We hebben dat uitgebreid laten onderzoeken. Zo zijn er geen schilderbeurten nodig om de pakweg zeven jaar. En voordat een omgehakte boom is vervangen door een gelijkwaardig exemplaar dat evenveel CO₂ opvangt, ben je ook veertig jaar verder. Het gebruikte kunststof kun je verder veel langer in de keten houden, door recycling.”

De isolatiewaarde van kunststof kozijnen is door de ingebouwde isolatiekamers hoog. Albert: “Een kunststof kozijn heeft over het algemeen een lage U-waarde doordat deze is voorzien van meerdere isolatiekamers die afgedicht zijn. Er zijn zelfs al vijfkamersystemen. Naast de U-waarde speelt ook de dichting een belangrijke rol. Waar raamvleugel en raamkader van kunststof profielen samenkomen, worden ze op drie plaatsen gedicht. De buitendichting doet als eerste zijn werk en houdt neerslag en kou buiten. De middendichting zorgt voor water- en windkering en tot slot zorgt de binnendichting voor geluidsisolatie.”

Betaalbaar

Kwaliteit kent een prijs, horen we vaak. Maar Albert wil tot slot wel kwijt dat kunststof kozijnen zelfs voordeliger zijn dan houten kozijnen, met een goede kwaliteit: “Wij hebben de kosten van kunststof en houten kozijnen over vijf verschillende woningtypen laten uitrekenen, over een periode van 25 jaar. Dan blijkt het kunststof kozijn na 25 jaar circa de helft goedkoper! Dat komt natuurlijk mede doordat er geen onderhoud nodig is, behalve een keer bewassen. Maar ook in aanschaf zijn kunststof kozijnen vaak al voordeliger. Het kunststof kozijn is dus voor veel projecten een aantrekkelijke optie.”