Informatieplicht energiebesparing uiterlijk 1 juli 2019

Tekst: ing. Frank de Groot

Om bedrijven en overheden meer duidelijkheid te geven, heeft InfoMil in samenwerking met RVO.nl en het ministerie van EZK een set met veelgestelde vragen opgesteld. Die treft u hier aan, zo nodig met enige aanvulling.

Welke inrichtingen moeten voldoen aan de energiebesparings-en de informatieplicht?
Een inrichting met een verbruik van meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgasequivalent per kalenderjaar moet energiebesparende maatregelen treffen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder. Dit is de energiebesparingsplicht uit artikel 2.15 van het Activiteitenbesluit. Deze inrichtingen moeten ook voldoen aan de informatieplicht. Negentien branches vallen in deze doelgroep, waaronder zorginstellingen, kantoren, gemeentelijk vastgoed, onderwijsinstellingen en bedrijven met een of meer bedrijfshallen.
MJA3 deelnemers zijn vrijgesteld van de nieuwe informatieplicht. Vanuit de MJA3 moeten zij al verplichte rapportages indienen (jaarlijkse MJA monitoring). Een andere uitzondering is gemaakt voor organisaties die vallen onder de EED-verplichting. Zij krijgen meer tijd om aan de informatieplicht te voldoen. Op uiterlijk 5 december 2019 moeten zij de formulieren in het eLoket hebben ingediend.

Wat is de informatieplicht voor energiebesparing?
De informatieplicht houdt in dat de drijver van de inrichting rapporteert welke energiebesparende maatregelen zijn getroffen. Het uitgangspunt is de erkende maatregelenlijst energiebesparing (EML) die voor de inrichting (de bedrijfstak) geldt. De lijst bevat energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder.

De verplichting omvat:

• rapporteren van de getroffen maatregelen (verplicht);
• toelichten van het niet treffen van een maatregel (vrijwillig);
• omschrijven van een getroffen alternatieve maatregel (verplicht).

Na de eerste rapportage in 2019 moet u om de vier jaar uw bevoegd gezag informeren over de genomen maatregelen in uw inrichting. Voor de rapportage van de informatieplicht is sinds kort het eLoket van RVO.nl beschikbaar. De formulieren in het eLoket zijn toegankelijk met een eSleutel. De eSleutel moet u zelf aanvragen.

Let op! Het toepassen van hernieuwbare energie, zoals zonne- of windenergie geldt niet als energiebesparende maatregel. Bij energiebesparing gaat het om het voorkomen of verminderen van energieverbruik. Voor de energiebesparingsplicht gaat het bijvoorbeeld om het toepassen van energiebesparende technieken, zoals isoleren of het toepassen van LED-verlichting. Het gaat om maatregelen die het verbruik van Joules, kWh en/ of m3 aardgas(equivalenten) verminderen.

Voor welke datum moet aan de informatieplicht zijn voldaan?
Inrichtingen die onder het Activiteitenbesluit vallen, moeten voor 1 juli 2019 voldoen aan de informatieplicht. Als de inrichting aan de energiebesparingsplicht moet voldoen, dan heeft het ook een informatieplicht. De uitzondering hier op zijn MJA3-bedrijven. Zij hebben wel een energiebesparingsplicht, maar geen informatieplicht.
In de loop van 2019 hebben inrichtingen de mogelijkheid om zich te registreren en de gevraagde informatie te geven. De registratie wordt gedaan door de drijver van de inrichting.
Hebben Inrichtingen volgens artikel 8, 4de lid, van de Europese Energie-efficiëntie Richtlijn (EED) een auditplicht? Dan hebben deze inrichtingen tot 5 december 2019 uitstel van de informatieplicht. Inrichtingen die na 31 december 2018 worden opgericht, rapporteren voor de eerste keer op zijn laatst een jaar na oprichting van de inrichting.

Let op! Een onderneming kan uit meer inrichtingen bestaan. Ieder adres kan een inrichting zijn.

Een inrichting heeft al een energiebesparingsonderzoek bij het bevoegd gezag aangeleverd. Moet het dan ook voldoen aan de informatieplicht?
Ja, een inrichting moet dan ook rapporteren welke maatregelen zijn uitgevoerd. Het onderzoek is te zien als een voorbereiding op de informatieplicht. In een energiebesparingsonderzoek is opgenomen welke maatregelen een inrichting wil nemen. De informatieplicht gaat over maatregelen die al zijn genomen. Waarmee het ook duidelijk is welke maatregelen de drijver nog moet nemen.

Mag de drijver van een inrichting ook na 1 juli de gegevens in het rapportagesysteem aanvullen?
Nee, als de drijver na 1 juli 2019 niet (helemaal) aan de informatieplicht heeft voldaan, is hij in overtreding. Hij kan dan door het bevoegd gezag een dwangsom opgelegd krijgen. Een last onder dwangsom is een herstelsanctie. Dat houdt in dat de sanctie is gericht op het beëindigen van een bepaalde overtreding en op het herstellen van de rechtmatige situatie. Een dwangsom is dus géén boete en is ook als preventiemiddel een mogelijkheid wanneer er een onrechtmatige situatie dreigt.
De dwangsom houdt in dat een bepaalde overtreding niet meer mag worden begaan of moet worden gestopt. Wordt dat niet gedaan, dan wordt per tijdseenheid (bijvoorbeeld per dag), per aparte overtreding of in één keer een bedrag verbeurd verklaard. De overtreder moet dit bedrag betalen wanneer hij niet voldoet aan de voorwaarden van de last onder dwangsom. De drijver moet dus de onrechtmatige situatie kunnen herstellen. Daarom zal het rapportagesysteem ook na 1 juli 2019 beschikbaar zijn.

Let op! Het bevoegd gezag is verantwoordelijk voor toezicht op en handhaving van de wettelijke energiebesparingsplicht én informatieplicht. Dat is in principe de gemeente waarbinnen uw bedrijf of instelling is gevestigd. Het bevoegd gezag kan haar handhaving- en toezichtstaken aan een omgevingsdienst hebben gedelegeerd. Bij grote, complexe bedrijven is de provincie veelal het bevoegd gezag.

Welke gevolgen heeft een stijging van de aardgasprijs op de energiebesparings- en informatieplicht?
Voor de energiebesparings- en informatieplicht heeft dit de eerste tijd geen gevolgen. De drijver van de inrichting moet voor 1 juli 2023 voor de tweede keer het rapportagesysteem invullen. De erkende maatregelen die dan gelden, worden berekend met de energietarieven van dat moment. Mogelijk worden er maatregelen toegevoegd die nu nog niet zijn opgenomen. Door stijgende prijzen is de terugverdientijd van maatregelen korter.

Kijk voor meer informatie op www.rvo.nl of www.infomil.nl (onder meer lijst met erkende maatregelen).