Volledig uit schoonbeton opgetrokken vrijstaand woonhuis Villa K6 op Rieteiland-Oost in Amsterdam (architect V8 Architects). Foto: Ossip van Duivenbode.

In CUR-Aanbeveling 100 ‘Schoonbeton’ wordt aanbevolen om een werkplan schoonbeton op te stellen. Betonhuis Cement heeft hiervoor een Model-werkplan opgezet, in CUR-Aanbeveling 100 zelf wordt verwezen naar dit model. Henk Oude Kempers, expertise Schoonbeton: “Het Model-werkplan schoonbeton is een handige tool voor ontwerpers om te bepalen welke uiterlijke kenmerken van het aanzicht van beton zij willen vastleggen. De kenmerken worden namelijk mede bepaald door de gekozen productiemethode en type bekisting.”
Het Model-werkplan geeft een basis in teksten die opgenomen kunnen worden als een bijlage bij het bestek. Daarnaast worden suggesties gegeven over welke aspecten een keuze gemaakt moeten worden. Zo worden er geen aspecten van de uitvoering overgeslagen die mede een invloed hebben op het esthetische uiterlijk. Cindy Vissering van het platform Tektoniek: “De actualisering van het Model-werkplan schoonbeton geeft aan partijen een tool waarin zij kunnen vastleggen welke afspraken van belang zijn in het esthetische resultaat.”

Relatie CUR 100 ‘Schoonbeton’

Het Model-werkplan is gebaseerd op CUR-Aanbeveling 100 ‘Schoonbeton – specificatie, uitvoering en beoordeling van betonoppervlakken waaraan esthetische eisen worden gesteld’. Deze CUR-Aanbeveling geeft een handreiking in de samenwerking en specificatie van ontwerp naar uitvoering.
De CUR-Aanbeveling en het Model-werkplan gaan specifiek over de betonklasse B1 waarbij hoge eisen worden gesteld aan het betonoppervlak. Voor klasse B2, prefabricage met zeer hoge esthetische eisen, kunnen deze publicaties ook ondersteunend zijn. Klasse B9 is een vrije klasse, hierin kunnen nog meer specifieke wensen aangegeven worden. Beide publicaties kunnen hier dienen als basis, maar deze klasse vraagt om meer projectspecifieke aanwijzingen.

Downloaden

Het Model-werkplan schoonbeton is te downloaden via de Tektoniek-website: https://www.tektoniek.nl/themas/schoonbeton/model-werkplan-schoonbeton. Op Tektoniek is nog veel meer te vinden over het ontwerpen en de uitvoeringsaspecten van schoonbeton, zowel in het werk gestort als geprefabriceerd architectonisch beton.

Esthetisch prefab beton bij fietsenstalling

Onder grote (inter)nationale belangstelling is de fietsenstalling bij station Utrecht Centraal op 19 augustus geopend. Met 12.500 plekken in totaal is de fietsenstalling de grootste ter wereld. Misschien is het ook wel de fraaiste ter wereld. Met dank aan prefab beton, dat zorgt voor een hoge beeldkwaliteit.

Ector Hoogstad Architecten in Rotterdam ontwierp bijvoorbeeld aan de onderzijde van de verdiepingsvloeren een houtmotief in het betonoppervlak. Om zeker te zijn van de beeldkwaliteit heeft BAM bouw en techniek en BAM Civiel bouwen voor aanvang van de bouw bewust gekozen voor prefab beton om risico’s voor de esthetische eindkwaliteit te minimaliseren.
Er zit veel schoonbeton in dit project, passend bij de bijzondere architectuur met ronde vormen en transparantie. Veel betonnen onderdelen zijn om reden van de beeldkwaliteit geprefabriceerd, zoals opvallende zeshoekige kolommen en de trappen en bordessen in zwart prefab beton.
Het esthetische prefab beton is overal zichtbaar in de drie verdiepingen tellende fietsenstalling met een lengte van 350 meter. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven, Utrechts wethouder Victor Everhardt, president-directeur NS Roger van Boxtel en directeur Projecten ProRail Ans Rietstra hadden de eer om de fietsenstalling te openen. Al snel werd deze het domein van de fietsers, die dankbaar gebruik maken van de stalling die 24 uur per dag open is en waar je het eerste etmaal gratis je fiets kunt stallen. Tevens is er een Fiets & Servicepunt voor onder andere reparaties, onderhoud, onderdelen en accessoires en verhuur van duizend OV-fietsen.

Modieus prefab beton

Voor het nieuwe museumdeel van Naturalis heeft de internationaal befaamde Nederlandse modeontwerpster Iris van Herpen op uitnodiging van Neutelings Riedijk Architecten in totaal 263 witte prefab betonelementen ontworpen.

Foto: Bert Rietberg.

Door een speciaal voor dit ontwerp ontwikkelde techniek lijken de betonnen vormen zijdezacht en vormen ze een prachtige combinatie met de ‘aardlagen’ van glinsterend travertin. De elementen zijn geproduceerd door Hibex, dat ook de bijzondere prefab elementen voor de glasgevel heeft gemaakt.

Uitdagend prefab vakwerk: majestueuze trappen

Lammers Beton heeft voor het AFAS Experience Center in Leusden bijzondere gebogen prefab betonnen trappen geleverd. Deze majestueuze trappen zijn qua engineering en uitvoering een knap staaltje vakwerk qua prefabricage, nadat in een 3D-model de gebogen trappen waren gemodelleerd en gedimensioneerd.

Met name het timmeren van de mal, storten en ontkisten van de trappen was een uitdaging. De moeilijkheidsgraad werd beheerst doordat de bekisting volledig werd voorzien van een tegenkist. Tijdens het storten werd er vanuit twee zijden gestort om de gebogen vorm te vullen met zelfverdichtende beton. Het witte betonmengsel moest beschikken over de juiste verwerkbaarheid om te voldoen aan de esthetische en constructieve eisen.
De trappen zijn inmiddels in de centrale hal gemonteerd in het AFAS Experience Center, een complex met kantoren, een professioneel theater voor ruim 800 bezoekers, een sportruimte, restaurant, een ondergrondse parkeergarage met zo’n 800 plaatsen en een buitenruimte met uitzichtheuvel. Een fraai vormgegeven gebouwenensemble van in totaal 62.000 m2, naar een ontwerp van Steef van der Veldt, samen met Just Architects als architectenbureau en Pieters Bouwtechniek als hoofdconstructeur. Het wordt gerealiseerd door Dura Vermeer, samen met coördinerend constructeur Lucassen bouwconstructies en uitwerkend architect LKSVDD architecten.

Eyecatcher op Oxford Street

Een fraai lijnenspel voor Selfridges, het grote en luxueuze warenhuis midden op Oxford Street in Londen met z’n toonaangevende winkels en wereldklasse restaurants. Naar een ontwerp van David Chipperfield Architects is met gepolijste zwarte betonelementen van de Nederlandse betonfabrikant Byldis een nieuwe ingang geaccentueerd.

De betonelementen zijn gebruikt als omkleding van de staalconstructie. Daarnaast zijn witmarmer gestraalde vloerplaten toegepast. Het ontwerp vroeg om een perfecte afstemming van gebruikte materialen, die constructief en esthetisch nauw met elkaar verbonden zijn. Zo gaat het bij de toepassing van de prefab betonelementen om holle maar massief ogende kolommen van 6 meter hoog in combinatie met een 15 meter lange balk die ogenschijnlijk met speels gemak de witte betonnen getoogde vloer draagt. Extra complex was dat de zijdes van de kolommen niet haaks op elkaar staan. Op de balk rust een zwaar ogende betonnen afdekker.
Alle kolommen, lateien en afdekkers zijn uitgevoerd in chique gepolijst zwarte beton met geel goud/bruine en zeer grove zwarte toeslagmaterialen. Deze toepassing van prefab beton heeft een prachtige entree van Selfridges opgeleverd. Een eyecatcher in Oxford Street.