Witte bitumen of witte kunststofdakbedekking: waar kies je voor?
De zomer ligt alweer achter ons, maar ook dit jaar steeg in de zomer het kwik regelmatig boven de 30 graden. Een product wat juist in dit kader steeds vaker wordt toegepast is witte reflecterende dakbedekking. Witte dakbedekking heeft een heel duidelijk positief effect op het rendement van zonnepanelen, op het verbeteren van de binnentemperatuur en draagt bij ook aan het oplossen van het Urban Heat Island Effect in stedelijke omgeving. Er zijn verschillende varianten ter verkrijgen: waarvoor kun je het beste kiezen? De Nederlandse Dakdekkersassociatie (NDA) helpt een handje op weg.
Auteur: Doeke Bosma, NDA
Bitumineuze- en kunststof dakbedekking is verkrijgbaar in een witte reflecterende uitvoering. Dit zijn echter twee compleet andere soorten van dakbedekking die elk specifieke eigenschappen toegedicht krijgen. In dit artikel beperken wij ons tot de eigenschappen die van invloed zijn op de koelende functionaliteit van witte dakbedekking. De verkoelende werking wordt aangeduid met een SRI (Solar Reflectance Index) waarde. De SRI wordt opgebouwd met de reflectiewaarde en de emissiviteit.
Met de reflectiewaarde wordt bedoeld in welke mate zonnestralen teruggekaatst worden. De emissiviteit van een oppervlak is de effectiviteit waarmee een materiaal de warmte die hij opgenomen heeft weer afgeeft aan zijn omgeving.
Witte bitumen of witte kunststof
De eerste rollen witte dakbedekking waren van kunststof. TPO of PVC is materiaal wat vanwege haar homogene karakter altijd al door en door gekleurd geleverd kon worden. Bitumen is grijs zwart van zichzelf en werd in het verleden, na plaatsing, ook wel wit gecoat of in de fabriek voorzien van een witte coatinglaag. Een bitumen dak wit verven geeft alleen niet het gewenste effect qua verkoeling. Zodoende is er voor bitumen een ontwikkelproces nodig geweest om witte bitumen van duurzame kwaliteit te krijgen. Witte bitumen wordt fabrieksmatig voorzien van een witte toplaag.
Voor de vergelijking van de reflectie en emissiviteit van witte bitumen en kunststof dakbedekking pakken wij uit beide segmenten een dakbaan van goede kwaliteit.
Een goed voorbeeld van een kunststof dakbaan is de BMI EverGuard TPO van BMI (voorheen Icopal). Deze rol heeft SRI-waarde van 101. 85% van de zonnestralen worden weerkaatst en 92% van de opgenomen warmte wordt weer afgegeven aan de omgeving in plaats van aan de onderliggende ruimte.
In het topsegment van de witte bitumen komen wij de IKO Carrara van IKO tegen. Deze witte dakbedekking van bitumen heeft een emissiviteit van 92% en een reflectiewaarde is 67,1%. De SRI-waarde komt uit op 82.
In perspectief
Als wij deze resultaten in perspectief zetten kunnen wij concluderen dat op beide materialen de EIA investeringsaftrek (milieulijst 2019) van toepassing is. En voor een hoge LEED score wordt voor platte of licht hellende daken een SRI van 78 of hoger geëist. De witte bitumen en de kunststof dakbanen zetten beide een goede prestatie neer.
Welk materiaal is nu dan het beste?
De kunststof presteert beter qua reflectie en emissiviteit, maar dat betekent niet automatisch dat dit de beste keuze is. De IKO Carrara is bijvoorbeeld aan de bovenzijde voorzien van een mineraal dat ook nog luchtzuiverend werkt. De NOx (stikstofoxide) en SOx (zwaveloxide) worden omgezet in onschadelijk stoffen en reduceren zo fijnstof. Het toepassen van een dergelijk mineraal op een homogene kunststof dakbedekking is niet mogelijk.
Gaat het puur om het koelende effect of gaat het in bredere zin om duurzaamheid? In het laatste geval kunnen er andere factoren zijn die meewegen in de beslissing. De mate waarin een dakbaan uit gerecycled materiaal bestaat of hoe lange levensduur de dakbedekking heeft bijvoorbeeld.
Voor een duurzame dakbedekking zijn grofweg de volgende aspecten laten meetellen:
– Bewezen levensduur
– SRI-waarde
– Recyclebaarheid na bewezen levensduur
– Aandeel gebruikt gerecycled materiaal in de nieuwe rol
– Luchtzuiverende werking
– Duurzaamheid grondstof
– Transporten productielocatie
Witte dakbedekking bij renovatie
Naast de verkoelende werking en de overige duurzaamheidsaspecten is bij het overlagen van de huidige dakbedekking relevant welk materiaal al aanwezig is op het dak. Als er al bitumen ligt, zal de dakdekker geneigd zijn om voor de witte bitumen oplossing te kiezen en andersom voor kunststof als er al kunststof ligt. Daarnaast hebben dakdekkersbedrijven vaak zo hun eigen voorkeur qua materiaal wat zij verwerken. Bitumen heeft nog altijd het grootste marktaandeel.
Dakonderhoud witte dakbedekking
Tot slot een punt wat misschien voor zichzelf spreekt, maar desalniettemin belangrijk om te melden is. Een vervuild oppervlak heeft een negatief effect op de reflecterende werking van de dakbedekking. Zeker in combinatie met zonnepanelen is er sneller sprake van vuilophoping en is jaarlijks dakonderhoud en wellicht iets meer reinigend onderhoud extra belangrijk. Beschouw een wit dak als een vijfde gevel die je een aantal keren per jaar moet kunnen reinigen.
Rendement zonnepanelen
Een zonnepaneel heeft een maximaal rendement bij een temperatuur van 25℃. Op een zwart dak kunnen de temperaturen net boven de dakbedekking oplopen tot wel 80℃ en met een wit dak kan dit teruggebracht worden naar circa 40℃. Daarnaast scheelt een wit dak voor de binnentemperatuur wel 3℃ tot 5℃. Een daling van de binnentemperatuur met 0,5°C levert een reductie op het energieverbruik van de airconditioning van 8%! Kortom de moeite waard om reflectie te gaan overwegen bij de volgende renovatieklus.
Groendaken
Ook groendaken kunnen helpen aan het verlagen van de binnentemperatuur en mede daardoor stijgt hun populairiteit. Dat is zeker het geval bij huisbezitters die oog hebben voor de natuur en bij bedrijven en gemeentes die steeds meer aandacht gaan besteden aan een ecologische bedrijfsvoering.
Groendaken zijn mogelijk op daken met een hellingsgraad van 1 tot 45 graden. Is de hellingsgraad groter dan 35 graden, dan moeten er wel speciale technieken worden toegepast om de diverse lagen op hun plaats te kunnen houden. Een drainagelaag is op een hellend dak niet altijd noodzakelijk. Het water kan immers door de helling van het dak op natuurlijke wijze afvloeien.
Er zijn grofweg twee soorten groendaken: intensieve en extensieve groendaken. Intensieve groendaken zijn eigenlijk daktuinen, daken die voorzien zijn van een tuin zoals je die normaal gesproken ook op de begane grond hebt. Hij kan begroeid zijn met struiken, kruiden, grassen en zelfs met bepaalde soorten bomen. Bij dit type daktuin is het vanzelfsprekend van groot belang dat de dakconstructie voldoende stevig is want een dergelijke tuin heeft een aanzienlijk gewicht (meer dan 200 kilo per vierkante meter!).
Extensieve groendaken zijn vooral begroeid met mossen, vetplanten (sedumdak) en kruiden die niet veel onderhoud vergen. Dit type dak is niet of nauwelijks beloopbaar maar is een stuk lichter van gewicht dan een intensief groendak. Het voordeel van dit type dak is dat het goedkoper, lichter en makkelijker te realiseren is dan een intensief groendak.
Bron: www.mijn-dakdekker.nl