Milieuprestatie gebouwen (MPG) naar 0,8

De Lente-akkoord partners NEPROM, NVB, Bouwend Nederland en Aedes laten weten in een reactie naar de minister tevreden te zijn met de aanscherping. De partners vinden het wel een omissie dat de financiële gevolgen voor de bouw en het effect op de prijs van gebouwen nauwelijks een rol heeft gespeeld in de overweging om de MPG aan te scherpen. Voor een verdere aanscherping zien zij graag dat eerst meer onderzoek wordt gedaan naar de haalbaarheid en de kosten.
De partners noemen ook een aantal tekortkomingen in de MPG-methodiek die in de komende periode eerst verholpen moeten worden voordat verdere aanscherping plaats kan vinden. De MPG in de huidige vorm leidt volgens de briefschrijvers onvoldoende tot het daadwerkelijk terugbrengen van de milieubelasting van materialen en frustreert vooral het bouwproces. De tekortkomingen die genoemd worden zijn (reactie is ingekort):

1. Nationale Milieu Database nog steeds onvoldoende gevuld. Groot zorgpunt zijn de installaties en zonnepanelen, die het grootste deel van de milieuprestatie bepalen, maar onvoldoende zijn opgenomen in de NMD.
2. Biobased oplossingen onvoldoende gewaardeerd. Biobased oplossingen of andere oplossingen met een lage milieubelasting, zoals veel houten onderdelen, ontbreken in de NMD categorie 1. Dat komt voornamelijk doordat de (vaak kleinschalige) fabrikanten minder financiële mogelijkheden hebben om het traject voor een LCA te bekostigen.
3. MPG is niet geschikt voor beoordeling circulariteit. Vóór de keuze voor specifieke materialen, zijn de ontwerpbeslissingen zijnde demontabel, flexibel, tijdelijk, herbruikbaar, lange levensduur, onderhoudsarme detaillering van componenten, van veel groter belang voor de milieubelasting. Deze mogelijkheden zijn volgens de Lente-akkoord partners slechts minimaal opgenomen in de MPG.
4. Maak onderscheid in milieubelasting materialen en milieuwinst door circulariteit. De briefschrijvers delen de mening van platform CB’23 dat de doelen van circulair bouwen onvoldoende worden belicht door alleen te sturen op de MPG. Halvering van de MPG naar 0,5 in 2030 betekent niet automatisch dat de bouw dan 50% circulair is, terwijl dat wel de ambitie is.
5. MPG leidt in huidige vorm tot suboptimale ontwerpen. Het verder aanscherpen van MPG kan in de praktijk leiden tot suboptimale ontwerpen met een lagere functionaliteit, esthetische waarde en/of levensduur. Voorbeelden waar dat aan de orde is: verspringen in de gevels, erkers, uitbouwen, vides, overstekken en grotere verdiepingshoogten. Dergelijke ontwerpkeuzes leiden tot een slechtere MPG en worden daardoor ontmoedigd en bij het verder aanscherpen van de MPG bij bepaalde woningtypen feitelijk onmogelijk gemaakt.

Reactie MPG- en LCA-deskundigen

“Gelukkig zijn er op veel gebieden al belangrijke stappen gezet, zoals bij het waarderen van circulariteit. Maar voor het complementeren van de Nationale Milieudatabase (NMD) met veel meer getoetste producten, ligt de verantwoordelijkheid bij de markt. Zeker de installatiebranche heeft een inhaalslag te maken”, zegt David Anink, Senior consultant bij de Stichting W/E Adviseurs. Hij is (mede)ontwikkelaar van diverse succesvolle tools, zoals GPR Gebouw en de CPG, en hij is betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van de MPG.
“De MPG leent zich prima voor de berekening van circulariteit”, reageert Harry van Ewijk, Senior Consultant (LCA) bij SGS Search en betrokken bij de ontwikkeling van de NMD. “Het is echter de vraag wat je onder circulariteit verstaat. Het uiteindelijke hogere doel is het gebruik van schaarse grondstoffen terugbrengen en schadelijke emissies naar het milieu beperken. Die doelen zitten al in de LCA-methodiek.”
“Het afgelopen jaar zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar hergebruik en circulariteit waarvan momenteel de eerste voorstellen voor implementatie in de bepalingsmethode ter consultatie liggen”, zegt Jeannette Levels, adviseur LCA en circulariteit LBP|SIGHT. “Daarnaast hopen we dat de leveranciers die data ook aandragen voor de NMD”, reageert Van Ewijk. “Kortom: de NMD is er klaar voor om samen met de markt de productdata te verrijken.”