Houtbouw: van marginaal naar maximaal

Artikel delen

Een halve eeuw geleden werd houtskeletbouw binnen de Nederlandse woningbouw geïntroduceerd. Als lichte bouwmethode met dikke isolatiepakketten, zodat woningen makkelijk en snel op temperatuur te brengen en te houden zijn. De jaren erna veroverde de bouwmethode slechts luttele procenten op het totaal aan gerealiseerde woningen. Want het bleef vooral beton, staal en baksteen. Nu, 50 jaar later, is er veel belangstelling voor houtbouw en biobased bouwen.

Tekst: Paul Engels

houtbouw

Foto: FSC Nederland.

persoon

Sander Braam, 54events: “Het mooie van houtbouw is dat het duurzaamheid, circulariteit en energietransitie bij elkaar brengt.”

“We staan aan de vooravond van de doorbraak van bouwen met hout en biobased materialen”, zegt Sander Braam. Hij is als business development manager bij 54events onder meer verantwoordelijk voor de platformen HOUTBOUW en PREFAB. “De verhoudingen met andere bouwmethoden komen duidelijk anders te liggen. Dat wil overigens niet zeggen dat het alleen maar houtbouw wordt wat de klok slaat. Je ziet bijvoorbeeld prefab en modulaire bouwconcepten in andere bouwmaterialen en je ziet ook veel hybride oplossingen.”
Dit was ook de strekking van het recent gehouden webinar ‘Beslissen over gezond en duurzaam biobased bouwen’ dat werd georganiseerd door platform/vakbeurs HOUTBOUW in samenwerking met kennispartner Holland Houtland. De sprekers lieten de circa 400 kijkers zien dat houtbouw de wind vol in de zeilen heeft, dankzij een aantal onmiskenbare (milieu)technische en maatschappelijke voordelen.

Milieuprestaties

In de eerste plaats is hout een duurzame, hernieuwbare grondstof, die CO2 kan opslaan. Sander Braam: “Er wordt breed in de bouwsector en maatschappij gepleit om dit CO2-effect een plek te geven in milieuprestatieberekeningen. Daarnaast is er een rekenmethodiek geïntroduceerd om de waarde van CO2 én stikstof in de planvorming te kunnen meewegen. Voorts is er het Manifest van VORM uit naam van Norbert Schotte: ‘een eerlijk speelveld voor een duurzamer Nederland’. Een oproep aan de politiek om te zorgen voor rekenmethodieken die het gebruik van biobased materialen bevorderen. Meer dan 240 bedrijven hebben dit manifest inmiddels ondertekend. De verwachting is dat dit soort berekeningen en daaraan gekoppelde beprijzing van CO2-uitstoot of opslag houtbouw extra zullen stimuleren.”
“Het mooie van houtbouw is dat het duurzaamheid, circulariteit en energietransitie bij elkaar brengt. Je ziet dat partijen in vastgoedontwikkeling en bouwsector vanwege de duurzaamheid en circulariteit van houtbouw ook ambitieuze doelen gaan stellen. Zo wil Metropoolregio Amsterdam vanaf 2025 één op de vijf nieuwbouwwoningen in hout bouwen. Dura Vermeer wil in 2025 10% van haar verkochte woningen in houtbouw en biobased bouwen realiseren en in 2030 moet dat al 30% zijn.”

Duurzaam en sfeervol

Vele actuele projecten onderstrepen de doorbraak van houtbouw/biobased bouwen. Bijvoorbeeld de hoogste kantoortoren in hout in Amsterdam, het vooruitstrevende woongebouw SAWA in Rotterdam, het volledig circulaire utiliteitsproject WeenerXL in Den Bosch, houten woningen op Texel, een houtbouwhotel in Utrecht en het meest duurzame crematorium van DELA in Groningen. “Het gaat niet alleen om aspecten als duurzaamheid en circulariteit. De keuze komt ook voort uit de sfeer en uitstraling van hout. Toen in Almere een Zweeds dorp met houten woningen werd ontwikkeld, stonden de belangstellenden in de rij.”
Sander Braam vervolgt: “Er zijn weinig redenen om niet op houtbouw over te stappen. Er is op dit moment voldoende hout, zo laten de cijfers in Europa zien. Bovendien bevat de Green Deal van de Europese Commissie plannen om de EU in het jaar 2050 klimaatneutraal te maken, met als onderdeel de ambitie om binnen de EU-lidstaten de kwaliteit en kwantiteit van bosrijke gebieden te verhogen. Zo is er het voornemen om de komende tien jaar twee à drie miljard nieuwe bomen te planten in de EU. Overigens wijs ik ook graag op andere biobased materialen; in 100 dagen heb je na aanplant van stro en vlas grondstoffen voor bouwmaterialen.”

houtbouw

Foto: Laminated Timber Solutions, project Dela Groningen.

Fabrieksmatige bouw

De komende jaren moeten er één miljoen woningen worden gebouwd. Hout zal daar een belangrijke rol in moeten spelen als men die woningen ook duurzaam en circulair wil bouwen. Sander Braam: “Ongetwijfeld in samenhang met andere bouwmaterialen en bouwconcepten die geënt zijn op duurzaamheid en circulariteit. Kijk naar de duurzaamheidsontwikkelingen van beton, baksteen en staal. En niet te vergeten: velen zien fabrieksmatige bouw als de beste manier om op een duurzame en circulaire manier te bouwen. In dit verband verwijs ik graag naar kennisplatform PREFAB waar industrieel bouwen centraal staat, met in oktober in Den Bosch de vakbeurs.”

Kennisplatform HOUTBOUW

Het kennisplatform HOUTBOUW geeft inzicht in succesvolle toepassingen in woning- en utiliteitsbouw. De vakbeurs HOUTBOUW zou komende maand mei worden gehouden, maar vanwege de coronapandemie wordt deze verplaatst naar mei 2022. Sander Braam: “Als 54events blijven wij de kennisoverdracht stimuleren, onder andere in de vorm van webinars, de maandelijkse nieuwsbrief en op allerlei andere manieren. Kijk op houtbouwbeurs.nl welke kansen houtbouw voor uw organisatie of bedrijf biedt.”