‘Verantwoordelijkheid nemen gaat ook over gebruikte materialen’
Hout is bij uitstek een circulaire, klimaatvriendelijke grondstof. Daarom zien we ook bij woningcorporaties een toenemende aandacht voor hout als bouwmateriaal. Nic Hollenberg neemt na ruim 32 dienstjaren afscheid als kwaliteitsmanager van Ymere. Hij manifesteert zich bij de Amsterdamse woningcorporatie als een echte ambassadeur van hout. Onder één voorwaarde: een verantwoorde herkomst staat voorop.
Nic Hollenberg
De functie van Nic Hollenberg heeft zich steeds meer ontwikkeld van toezichthouder naar het borgen van kwaliteit bij de projectvoorbereiding, het evalueren van gerealiseerde projecten en de vertaling naar kwaliteitseisen of andere afspraken. Nic schetst de ontwikkelingen: “Met het in werking treden van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen in 2022 wordt de aannemer, bij ons de co-maker, nog duidelijker verantwoordelijk voor de kwaliteit van het project. Hij moet aantonen dat hij de vooraf gestelde kwaliteit, de Bouwbesluiteisen én de aanvullende eisen van Ymere, ook daadwerkelijk realiseert.”
Naar vanzelfsprekend duurzaam hout
De voorganger van Ymere, Woonmaatschappij, heeft in 2006 een convenant getekend met FSC Nederland, dat in 2017 is herbevestigd. Nic legt uit wat dit in de praktijk betekent: “Vooral de afdeling Portefeuillevernieuwing schrijft voor alle projecten FSC-gecertificeerd hout voor in overeenkomsten met co-makers. Vervolgens is de afdeling Projectmatige Woningverbetering aangehaakt en momenteel zijn we met Planmatig Onderhoud bezig om aan te sluiten, zodat ook daar in de toekomst nog meer controle op FSC-toepassing wordt uitgevoerd.” De audits over de juiste uitvoering van FSC-gecertificeerd hout worden uitgevoerd door Factor [4] Bedrijfskundig adviesbureau.
“Het is goed, nee zelfs essentieel om uit te leggen wat het betekent als tropisch bossen FSC-gecertificeerd zijn.”
Ymere en houtbouw
Ymere is op dit moment bezig met onderzoek naar het toepassen van houtbouw. De Metropoolregio Amsterdam wil in 2025 20% van de woningproductie uitvoeren in houtbouw zodat snel, circulair en duurzaam wordt gebouwd met een veel kleinere CO2-footprint. Waar nu nog veel CO2 ‘geproduceerd’ wordt door beton- en staalbouw wordt bij houtbouw juist veel CO2 voor lange termijn vastgelegd. Daarnaast is vrijkomend hout uit die gebouwen in de toekomst veelal zelfs meerdere keren recyclebaar. Nic: “Mijn verwachting is dat wij over twee jaar bezig zijn met de eerste projecten. Bovendien hebben wij onze medewerking toegezegd aan het project ‘Hout in sociale woningbouw’. Daarbij levert FSC Nederland ondersteuning aan corporaties die willen starten met houtbouw maar daarmee nog geen ervaring hebben. Doel hiervan is kennisdeling zodat niet elke corporatie weer zelfstandig het, in dit geval houten, wiel moet uitvinden.“
Bewuste keuze voor tropisch hout, mits gecertificeerd
Nic legt uit hoe Ymere maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt voor het beheer van de woningen maar ook voor de gebruikte materialen: “Ymere onderzoekt met haar co-makers de mogelijkheden om CO2-emissie en uitputting van de wereldwijde voorraad zoveel mogelijk te voorkomen. FSC-gecertificeerd hout uit tropische bossen draagt bij aan duurzaam beheerde tropisch woud voor flora, fauna en inheemse bevolking.”
Essentieel: uitleggen hoe FSC werkt
De keuze voor tropisch hardhout leidt tot soms pittige discussies. Die gaan dan uiteraard over ontbossing, verlies van biodiversiteit, beperking van CO2-opname van bossen en CO2-uitstoot voor transport enzovoort. Nic: “Het is goed, nee zelfs essentieel om uit te leggen wat het betekent als tropische bossen FSC-gecertificeerd zijn. Een FSC-concessie wordt opgedeeld in een dertigtal deelgebieden, zogenaamde jaarvakken. Eéns in de dertig jaar mag in zo’n deelgebied beperkt hout gekapt worden als grondstof voor verdere verwerking. De volgende 29 jaar worden in dit deel van de concessie geen werkzaamheden meer verricht. De natuur herstelt zich snel. Het betekent niet alleen dat door toepassing van bijvoorbeeld houten kozijnen CO2 wordt vastgelegd in de eindproducten maar dat nog veel meer CO2 blijft vastgelegd in het tropisch bos dat behouden blijft door het duurzame beheer.”
Resultaat in getallen
Nic vertelt met trots dat het resultaat heel goed zichtbaar te maken is: “In de afgelopen 10 jaar heeft Ymere door de keuze voor gecertificeerd hout een gebied van zeg maar de grachtengordel van Amsterdam aan tropisch bos voor dertig jaar beschermd. Dat lijkt niet veel maar wereldwijd is op die manier een gebied van ruim 220 miljoen hectare bos FSC-gecertificeerd. Dat is 50 keer Nederland! Niet voor niets is een van de slogans van FSC: Kies voor hout, red het woud.”
Inspiratie
Nic Hollenberg zal de volgende stappen die Ymere zet op het gebied van hout en houtbouw niet actief als collega meemaken, maar zeker met belangstelling volgen. En het belang van bos en goed bosbeheer zit sowieso vastgeklonken in zijn systeem: “Wat betreft mijzelf, ik houd van de natuur, leef aan de duinrand nabij bos en zee aan de ene kant en de polder aan de andere kant. Een prachtig gebied waar ik in mijn vrije tijd graag vertoef met verrekijker en camera. Ook die natuur wil je behouden. Dat inspireerde me ook in mijn werk. Wel gebruik maken van wat de natuur ons biedt maar deze goed beheren, juist ook naar de toekomst toe voor volgende generaties.”
