Lichtgewicht bouwen met steenstrips

Artikel delen

Lichtgewicht bouwen met steenstrips biedt veel voordelen. Zoals een grote gewichtsbesparing en met steenstrips is iedere gevel tot leven te wekken. Dat blijkt uit de webinar ‘Lichtgewicht Bouwen – Met de uitstraling van baksteen’ die Vandersanden in juni drie keer organiseerde. Sybren Runhaar en Frank van Pruissen, geveladviseurs bij Vandersanden, verzorgden beurtelings de webinars. BouwTotaal keek mee.

gevel

Mooi voorbeeld van lichtgewicht bouwen: geïsoleerde prefab houtskeletbouwelementen met steenstrips.

Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden

“Waarom lichtgewicht bouwen?”, opent Sybren Runhaar het webinar. “Er is een toenemende vraag naar lichtgewicht bouwen. Je kunt slanker en lichter bouwen en de bouwkosten zijn lager. Dat laatste is belangrijk, omdat de bouwkosten de laatste tijd de pan uit rijzen. Zo kan er bespaard worden op complete constructies, zoals de fundering. Daarnaast worden bouwdelen en zelfs complete woningen steeds meer geprefabriceerd. Prefab verdiepingshoge gevelelementen met traditioneel metselwerk zijn door hun grote gewicht niet of lastig te transporteren. Tot slot zijn de faalkosten bij lichtgewicht bouwen in prefab substantieel lager.”

Keramische steenstrips zijn horizontaal, maar ook verticaal te verwerken.

Uitdagingen

Welke uitdagingen komen we met elkaar tegen? Runhaar: “In ons dagelijks werk komen we veel vragen tegen. Hoe kun je bijvoorbeeld baksteengevels realiseren, zonder geveldragers en lateien? Hoe kan ik hoeken, overkragingen, reliëf en andere bijzondere detail-afwerkingen realiseren in een lichtgewicht constructie? Hoe draagt lichtgewicht bouwen bij aan een architectonische uitstraling? Die vragen hebben zowel betrekking op nieuwbouw als renovatie. Bij nieuwbouw kun je meer binnenruimte creëren, met dunnere wanden en efficiënte isolatie. En bij renovatie voorzie je een bestaande gevel van een nieuwe look en hoge isolatiewaarde.”
Zo is het pand van de voormalige V&D getransformeerd tot een modern winkelcentrum en bestaande eengezinswoningen en portiekflats die een nieuwe, goed geïsoleerde gevel hebben gekregen.

Fraaie motieven in gevel Primark te Zwolle.

Fraaie motieven in gevel Primark te Zwolle.

Aanbod steenstrips

Een lichtgewicht gebouwschil met de robuuste uitstraling van baksteen kun je realiseren met steenstrips. Er worden strips gemaakt door volle bakstenen te verzagen tot strips, maar Vandersanden biedt als eerste steenfabrikant ECO-baksteenstrips aan, die gevormd worden in mallen van 20 mm. De strip wordt geleverd in Wasserstrich uitvoering, in handvormuitvoering of strengpers. Ze zijn leverbaar in een breed gamma aan kleuren dat voortdurend word uitgebreid.”
De productie van de ECO-baksteenstrips is erg duurzaam. Bij steenstrips van 20 mm die in de mal gevormd worden, daalt het grondstoffengebruik met 70% in vergelijking met de traditionele gevelsteen. Er is verder geen materiaalverlies en het productieproces is afvalvrij. Het energieverbruik daalt met 50%, aangezien de strips in cassettes worden gelegd om te bakken in een tunneloven.
“Aangezien niet alle sorteringen als ECO-strip te maken zijn, blijven gezaagde steenstrips leverbaar in diktes van 20 tot 28 mm. Er is bij de steenstrips keuze uit de strekstrip, een hoekstrip en een U-strip. Voor de bovenzijde van de negge bij kozijnen kunnen hoekzoolstrippen en zoolstrippen worden gebruikt voor een zeer fraaie afwerking. Deze zijn ook geschikt voor bijvoorbeeld uitkragende bouwdelen. Een ‘hanekam’ boven een raam is eveneens mogelijk. Kortom; voor elke architect en eindklant is er een smaakvolle oplossing!”

E-Board Buikslotermeerplein Amsterdam

Draagconstructies

Hoe verwerk je steenstrips in een lichtgewicht systeem? Dat kan bijvoorbeeld met het E-boardsysteem. De basis van het E-Boardsysteem wordt gevormd door een ATG-gecertificeerd EPS-paneel dat wordt aangebracht tegen de bestaande buitenmuur bij renovatie, of als spouwloze isolatie tegen het binnenspouwblad bij nieuwbouw. De meest voorkomende ondergronden zijn bestaand metselwerk, beton, staalframe, kalkzandsteen en houtskeletbouw.
De E-Board panelen sluiten naadloos op elkaar aan door de haaklas-verbindingen. Hierdoor ontstaat een waterdichte isolatielaag. Het paneel wordt eerst met lijm waterpas gefixeerd tegen de achterconstructie en dan mechanisch met boorpluggen vastgezet. Hierna worden zowel de plaat aan de buitenzijde als de strippen aan de achterzijde volledig ingekamd met lijmmortel, waarna de steenstrips worden aangebracht. Op de isolatieplaten staan handige markeringen voor de lintvoegen. Ze staan op een vaste lagenmaat van elkaar. Er kan zowel met, als zonder voeg worden gewerkt.
“Het E-Boardsysteem is ontwikkeld om tegemoet te komen aan de groeiende behoefte aan na-isolatie in verband met de energietransitie. Bij bestaand metselwerk kunnen oneffenheden tot 20 mm opgevangen worden met de isolatieplaat”, aldus Frank van Pruissen. “Voor toepassing op een staalframe of houtskeletbouw gelden wel aanvullende regels om de thermische werking van die materialen op te vangen. Anders kan dit leiden tot scheurvorming of het afvallen van strippen. Denk aan de minimale dikte van de isolatieplaat en het gebruik van dikke cementvezelplaat, in plaats van een OSB-plaat.”

Er is bij steenstrips keuze uit onder meer strekstrippen, hoekstrippen, U-strippen, hoekzoolstrippen en zoolstrippen. Nagenoeg iedere gevelvorm is dus te bekleden met steenstrips.

Veel voordelen met gering gewicht

Het E-Boardsysteem biedt veel voordelen: “Traditioneel metselwerk weegt circa 180 kg/m2. Het E-Board systeem weeg slechts 32 kg/m2. Hierdoor kun je op de dimensionering van de constructie enorm besparen. Bij renovatie is ook geen aanpassing van de fundering nodig en de bestaande gevel kan blijven bestaan. Er zijn verder geen geveldragers in de bouwlagen nodig of lateien boven ramen en deuren. En voegen kan al na 48 uur”, aldus Van Pruissen. “Door toepassing van het E-Boardsysteem bij prefab gevelelementen kun je bij hoogbouw steigerloos werken. De elementen worden dat ingehesen en van binnenuit vastgezet.”
De isolatieplaten zijn in verschillende diktes verkrijgbaar, van 40 mm tot zelfs 306 mm. Een dikte van 140 mm levert een Rd-waarde op van 4,58 m2K/W.

Ontwerpvrijheid

Runhaar laat tot slot zien dat lichtgewicht bouwen een enorme ontwerpvrijheid geeft. Een breed scala aan fraaie projecten passeert de revue. “Je laat gevels tot leven komen. Je kunt architectonisch hele leuke dingen doen, zoals keramische bloemen op de gevel, allerlei andere typen reliëfs, mooie overkragingen of diepe negges. Of gevels waarin de strippen deels staand zijn verwerkt. Ronde vormen in de gevel zijn eveneens mogelijk. Het geeft de authentieke uitstraling van een baksteen, maar het ontwerp is toch lichtgewicht uitgevoerd. Maar ook grote gebouwen lenen zich prima voor de lichtgewicht prefabsystemen.”
De mogelijkheden lijken haast oneindig. Zie ook een gevel met enigszins uitstekende penanten: “Hier hebben we in overleg met de architect gespeeld met verschillende dikten isolatieplaten en steenstrips. Dan kun je prachtige dingen mee doen in de gevel. Het advies is dan ook om met elkaar uitdagende gevels te creëren. Het mooiste maak je samen.

Heeft u vragen? Stuur dan uw vraag naar mooiegevels@vandersanden.com of kijk op de website.