Houtbouw door woningcorporaties
Houtbouw is op dit moment vooral bekend door toepassing in iconische projecten of in woningen voor de bemiddelde Nederlander. Om met hout als bouwmateriaal van de toekomst echt een verschil te maken is het tijd voor een volgende stap. Dat beoogt HOME for the future, het nieuwe vijfjarenproject van FSC Nederland. Het project, dat EU LIFE-subsidie ontvangt, heeft tot doel om in 2026 15% van de sociale woningbouw in hout uit te voeren. Een van de projectactiviteiten is een cursus houtbouw voor woningcorporaties die dit najaar start.
Waarde voor bouw én voor bos!
Michelle Stede, projectleider van FSC Nederland, ziet dat houtbouw weliswaar steeds meer in de belangstelling staat, maar merkt op dat de waarde van houttoepassingen misschien nog wel wordt onderschat. “We kennen hout als circulair, klimaatvriendelijk bouwmateriaal, maar meer hout toepassen kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan het beschermen van bos. Bossen krijgen als ‘houtleverancier’ namelijk meer waarde, de behoefte om ze te behouden neemt toe. De keuze voor gecertificeerd hout is daarbij uiteraard het uitgangspunt.”
Definitie houtbouw
Houtbouw wordt in de praktijk snel vertaald in een houten draagconstructie. Dit is dan ook een belangrijk thema binnen de cursus voor woningcorporaties, maar Michelle geeft aan dat de definitie van houtbouw wat FSC Nederland betreft breder is: “Onderzoek wijst uit dat met de keuze voor een houten draagconstructie de CO2-uitstoot zomaar een kwart kan verminderen. Maar kies je daarnaast bewust voor houten toepassingen in bijvoorbeeld vloeren of gevelelementen dan loopt de milieuwinst nog veel sneller op.”
Project HOME for the future
Om meer houtbouw in sociale woningbouw te stimuleren gaat het project HOME for the future de stap naar houtbouw vergemakkelijken voor woningcorporaties. De cursus voor corporaties speelt daarin een belangrijke rol, maar ook andere activiteiten dragen bij. Zo investeert het project in betere levenscyclusanalyses (LCA’s) voor veelgebruikte houtonderdelen en krijgt houtbouw in bouwkundeopleidingen een sterkere positie.
Gebruik maken van praktijkkennis
FSC Nederland is weliswaar initiatiefnemer van HOME for the future, maar heeft als bosbeschermingsorganisatie onvoldoende praktijkkennis in huis over de houtbouwsector. Daarom zocht ze projectpartners die de bouwpraktijk goed kennen zoals Centrum Hout, TU Delft en houtbouwers als Lister Buildings en TBI Woonlab. Rick Kamphorst (Lister Buildings) legt uit waar hun toegevoegde waarde ligt: “Bij de ontwikkeling van een Lister gebouw doen we veel onderzoek, bijvoorbeeld naar de mogelijkheden om ons concept circulair te optimaliseren. Om dit impactvol te doen, is het belangrijk om een goede nulmeting van je systeem te kennen. Die resultaten delen we graag in de cursus om te laten zien op welke manier een houten woning kan bijdragen aan de circulaire doelstellingen van een woningcorporatie.”
Cursus voor corporaties
De cursus voor woningcorporaties vormt het hart van het project. Michelle Stede: “Je ziet initiatieven komen, maar het mag sneller gezien de klimaatopgave en de circulaire kansen die houtbouw biedt, met name ook voor woningcorporaties. Belangrijk is om het draagvlak voor en kennis over houtbouw bij deze groep te vergroten. De tweedaagse cursus die we vanaf september gaan geven is dan ook zo laagdrempelig mogelijk: woningcorporaties mogen gratis deelnemen en we komen bovendien naar ze toe. In elke regio worden een of meer cursussen georganiseerd.”
De eerste belangstellenden voor de cursus hebben zich al gemeld. Dirk Bellens, adviseur Duurzaamheid van Woonpunt uit Maastricht toont interesse: “Duurzaamheid betekent voor mij: nu bouwen met de blik op de toekomst. Daarom ben ik geïnteresseerd in de aangeboden cursus. Naar mijn mening moeten circulariteit en het gebruik van biobased materialen belangrijke uitgangspunten zijn van ons geactualiseerde duurzaamheidsbeleid.”
Corporaties denken zelf mee
De kracht van de cursus is dat deze niet alleen voor woningcorporaties is ontwikkeld, maar ook tot stand komt dankzij input van de doelgroep zelf. Negen corporaties hebben in de ontwikkelfase van de cursus meegedacht over de inhoud. Een van de ‘meedenkers’ is Ilse van Andel, senior adviseur strategie van Eigen Haard: “We hebben als Eigen Haard actief meegedaan in de cursusontwikkeling omdat deze goed moet aansluiten bij de specifieke kennisbehoefte van corporaties. Zo is belangrijk dat aandacht wordt besteed aan het kostenaspect en wat houtbouw betekent voor de samenwerking die je als corporatie hebt met je bouwpartners. Daarbij vind ik het delen van kennis essentieel als we stappen willen maken met circulaire en biobased woningbouw. Daar werk ik graag aan mee!”
HOME for the future
www.homeforthefuture.org