Smalle gevelsteen biedt veel milieuvoordelen
Duurzaam bouwen is tegenwoordig steeds minder vrijblijvend. Zo gaat de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) op 1 januari 2025 voor woningnieuwbouw van 0,8 naar 0,5. Daarnaast moeten steeds meer bedrijven op basis van EU-regels jaarlijks hun broeikasemissies rapporteren. Met de keuze voor de slanke S-line® gevelstenen van Vandersanden sla je twee vliegen in één klap: minder CO2-uitstoot door dematerialisatie en meer ruimte voor isolatie, bij dezelfde geveldikte.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden
“Vroeger was vooral de prijs doorslaggevend. Maar tegenwoordig zijn duurzame eigenschappen net zo belangrijk. Denk aan circulariteit, biobased en energiebesparing”, zegt Gerhard Hospers, Manager ESG (Environment, Social en Governance) en Greenworks bij de BMN Groep. “Duurzaam bouwen vraagt goede kennispartners. Daarom hebben we al sinds 2011 een groeiend Greenworks assortiment. Dat zijn producten die goed scoren op het gebied van circulariteit en duurzaamheid.”
Elk Greenworks-product beschikt over een productinformatieblad waarop staat welke duurzame kenmerken het product heeft. Ook vermeldt het productinformatieblad aan welke labels, certificaten en keurmerken (FSC®, PEFC™, DuboKeur, Cradle to Cradle) het product voldoet. Tot slot wordt de MKI-score (milieukostenindicator) vermeld. “De slechts 7 cm dikke S-line® gevelstenen van Vandersanden behoren uiteraard tot ons Greenworks assortiment en worden nu steeds meer omarmt door opdrachtgevers, aannemers en grote metselbedrijven.”
Forse CO2-besparing
“Met de S-line gevelsteen kun je een redelijk snelle duurzame stap vooruit maken. De S staat voor Slim, Slank en Sterk”, zegt Peter Delsing, commercieel directeur bij de Nederlandse tak van Vandersanden. “De breedte van de steen is teruggebracht van 10 naar 7 cm. Bij de productie is een kwart minder energie en grondstoffen nodig. Dat resulteert in een 30% lagere CO2-uitstoot. Daarnaast zijn er minder vervoersbewegingen nodig, doordat er veel meer vierkante meter gevels op vrachtwagen gaan. Dematerialisatie is ook één van de acht domeinen van Together to Zero, waarmee Vandersanden tegen 2050 volledig CO2-neutraal wil opereren en produceren.”
De verlaging van de CO2-uitstoot is volgens Gerhard Hospers ook belangrijk vanwege regels vanuit de EU, waardoor bedrijven onder meer jaarlijks moeten gaan rapporteren over hun broeikasemissies. Sinds 1 januari 2024 is dat verplicht voor alle beursgenoteerde grote bedrijven (meer dan 500 werknemers), vanaf 1 januari 2025 ook voor niet beursgenoteerde grote bedrijven en vanaf 1 januari 2026 voor beursgenoteerde kleine en mkb-ondernemingen. “Het belang van CO2-reductie wordt dus steeds groter!”
De vraag dringt zich op of de stap naar steenstrips niet veel meer CO2-voordeel oplevert. Peter reageert: “De steenstrips zijn steeds populairder in de markt, maar een groot deel van de markt kiest er toch nog voor om klassiek te metselen of stenen te verlijmen. Smallere gevelstenen bieden een aantrekkelijk alternatief: je gebruikt nog steeds de metsel- of lijmmethodiek, maar je vermindert door dematerialisatie toch de CO2-uitstoot.”
De breedte van S-line gevelsteen is teruggebracht van 10 naar 7 cm. Bij de productie is een kwart minder energie en grondstoffen nodig. Dat resulteert in een 30% lagere CO2-uitstoot.
Minder steen, meer isolatie
Volgens Gerhard Hospers ziet de markt steeds meer de voordelen van de slanke gevelsteen. “De 7 cm brede gevelsteen combineert in ieder geval twee belangrijke voordelen. Aan de ene kant heb je te maken met dematerialisatie en dat zorgt voor een lagere CO2-uitstoot. Aan de andere kant kiezen opdrachtgevers en ontwerpers steeds vaker voor biobased isolatiematerialen, zoals hennep, houtvezel en vlaswol. Omdat die isolatiematerialen een hogere lambda-waarde hebben, moet er dus een dikker isolatiepakket worden toegepast, vergeleken met bijvoorbeeld minerale wol of harde isolatieplaten. Als je dan een 3 cm slanker steen hebt, kun je zonder gevolgen voor de dikte van de gevelconstructie meer isolatie kwijt in de spouw.”
Een alternatief voor de S-line gevelsteen is de eveneens 7 cm brede CO2-negatieve Pirrouet® gevelsteen van Vandersanden. Peter Delsing legt uit: “Bijzonder aan deze steen is dat hij niet wordt gebakken, maar uithardt met behulp van CO2 uit andere fabrieken. Tijdens het carbonatatieproces reageert die CO2 met calcium-houdende materialen, waardoor carbonaten ontstaan. Dit zorgt voor een harde kalksteenachtige steen die voldoet aan de Europese norm voor keramische gevelstenen. Eén ton Pirrouet® gevelstenen neemt maar liefst 60 kg CO2 op bij het uitharden, en dat voor altijd. De steen bestaat bovendien tot maar liefst 80 procent uit minerale reststromen uit de staalindustrie.”
Volgens Gerhard is er ook naar deze gevelsteen tegenwoordig veel vraag: “Mede door de verplichting van een CO2-rapportage bij steeds meer bedrijven, neemt de vraag naar bouwmaterialen toe met een geringe CO2-uitstoot. Dan is zo’n Pirrouet® gevelsteen ineens heel interessant, omdat die zelfs CO2 opslaat.”
Bijkomende voordelen
Naast de beperking van de CO2-uitstoot zijn er nog veel meer voordelen te behalen met de smalle gevelsteen. Peter licht toe: “Je kunt door gebruik van de slankere gevelsteen volstaan met een lichtere funderingsconstructie. Daarnaast kun je met deze steen nog steeds gewoon een doorstrijk-, dunbed- of lijmmortel gebruiken. Tot slot zijn er bij het opperen en vermetselen allerlei ergonomische voordelen te behalen. De smalle steen is lichter en gemakkelijker op te pakken.”
Maar is deze steen niet duurder dan een traditionele gevelsteen? Volgens Gerhard moet je naar het totale plaatje kijken en dan blijkt de S-Line gevelsteen vergelijkbare kosten te hebben als de traditionele gevelsteen: “Bij het gebruik van de smallere gevelsteen zijn er wel meer spouwankers nodig dan bij een traditionele gevelsteen. In de praktijk zal het aantal ankers vaak 6 stuks/m2 bedragen, in plaats van 4 stuks bij traditioneel metselwerk waarbij het advies van de constructeur altijd leidend is. Maar de smallere steen is circa 10 procent goedkoper en je hebt minder mortel of lijm nodig.”
Door in een hoek te starten met een gezaagde passteen, die 3 cm korter is dan de strek, kun je ook met de smallere gevelsteen de meeste verbanden toepassen die je wilt.
Geen beperking metselverbanden
Volgens Peter moeten aannemers en metselbedrijven nog wel wennen aan de smallere steen, omdat het creëren van metselverbanden meer handigheid vereist. Hij hoort zelfs geluiden uit de markt dat architecten en bouwers veronderstellen dat er minder metselverbanden mogelijk zijn. Door gebruik van een smallere gevelsteen start je namelijk vanuit een hoek met een kleinere kop, waardoor een strek geen ‘2 x kop = voeg’ meer is. Dus gaan de strekken onderling verspringen. Peter: “Dat kun je eenvoudig oplossen: door in een hoek te starten met een gezaagde passteen, die 3 cm korter is dan de strek. Dan kun je verder de meeste verbanden toepassen die je wilt.
Inmiddels kan men al kiezen uit 44 kleuren. Peter: “En dat worden er steeds meer.” Hij geeft wel een dringend advies aan ontwerpers: “Houd al tijdig in de ontwerpfase rekening met de keuze van de gevelsteen. Denk bijvoorbeeld aan de passtukken bij veel metselverbanden, maar ook de grotere spouwruimte. Je benut de voordelen alleen optimaal door al tijdig in het ontwerp met de keuze voor de S-line® rekening te houden!”
Vandersanden
vandersanden.com
