Voorkom scheuren in stucwerk
Helaas hebben veel renovatie- en nieuwbouwprojecten ook tegenwoordig nog te maken met scheuren in stucwerk. Natuurlijk kan de oorzaak extern zijn, zoals zettingen en trillingen vanuit de ondergrond. Maar meestal zijn die scheuren te voorkomen door onder meer de juiste keuze van de stucprofielen. “Door dit thema al in een vroeg stadium aandacht te geven, te kiezen voor de juiste profielen en deze ook in het bestek op te nemen, kan veel gevolgschade voorkomen worden”, zegt Bas van der Kuijl, commercieel directeur van Ceves Vergeer.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Ceves Vergeer
Profielen die in Nederland in de afbouw worden toegepast zijn meestal afkomstig van profielenspecialist Ceves Vergeer. De voorloper ‘Ceves’ ontstond in 1947 door samenwerking tussen drie steengaasfabrieken. Ceves staat dan ook voor Centraal Verkoopkantoor der Nederlandse Steengaasfabrieken. Tot 1964 steeg de productie en in dat topjaar verliet 1 miljoen vierkante meter steengaas de fabriek. Door veranderde bouwmethodes, onder andere door de komst van gipsplaten, trad er een daling in. Door overname in de jaren tachtig van de firma ‘R. Vergeer & zn.’ – groothandel in stukadoorsprofielen – is de huidige naam Ceves Vergeer ontstaan.
“De laatste jaren is ons programma sterk uitgebreid met meerdere hoogwaardige afbouwproducten voor de tegel-, stuc- en gevelklus. We leveren bijvoorbeeld Stuccomeister betonciré – dat is een betonlookpleister – PolyBlue XPS binnenbouwplaten, tegelprofielen- en systemen van Schlüter, de AirBase lichtgewicht dekvloer en de mortels, lijmen en gronderingen van ARDEX. Vanaf 1 april 2024 zijn daar de tegellijmsystemen en producten voor betonreparatie, vloerafwerking en kelder- en waterafdichting van PCI bijgekomen”, vertelt Bas van der Kuijl.
“De oorsprong van Ceves Vergeer ligt bij profielen. Onze jarenlange ervaring en wereldwijde netwerk zorgen ervoor dat wij kwalitatief hoogwaardige profielen leveren van onder andere de merken Proface, Slimgrip, Strait-Flex en Trim-Tex. Maatwerk is bij ons ook mogelijk. Wij zorgen voor het juiste profiel, op de juiste plek, op het juiste moment. Dat maakt ons Profielenspecialist.”
Vakwerk in afbouw
De afbouwproducten van Ceves Vergeer zijn verkrijgbaar via de bouwmaterialen groothandel en gespecialiseerde afbouwhandelaren. “Maar wij hebben wel rechtstreeks contact met eindgebruikers, zoals architecten, aannemers en afbouwers. Gelukkig worden we steeds vaker al vroegtijdig benaderd voor advies waardoor we in de nauwe samenwerking tot de juiste oplossingen komen”, zegt Bas.
Vooral scheurvorming is nog steeds een veel voorkomend probleem bij renovatie- en nieuwbouwprojecten. Omdat de huidige regelgeving, zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), geen eisen stelt aan esthetische afwijkingen – zoals scheuren – blijft het probleem boven de markt zweven. Bekende ‘probleemaansluitingen’ waar het risico op scheurvorming hoog is, zijn houtskeletbouwwanden tegen steenachtige wanden, wand/plafond aansluitingen en de bovenaansluiting van wanden tegen hellende daken. “Vooral bij de overgang van een houten constructie naar beton of kalkzandsteen zie je problemen ontstaan”, zegt Ruud Habers, stucspecialist bij Ceves Vergeer. Denk aan de dakvoet, waarbij de houten kap aansluit op een binnenspouwblad van beton of kalkzandsteen. Door zettingsverschillen zie je hier vaak scheurvorming. Dit kan voorkomen worden door in de afbouwfase de juiste profielen te gebruiken. Zo leveren wij bijvoorbeeld profielen die bewegingen kunnen opvangen.”
Het juiste profiel kiezen
Scheurvorming is dus voor een groot deel te voorkomen door de juiste profielen te gebruiken en de toepassingsrichtlijnen van die profielen en het stucwerk in acht te nemen. Volgens Ruud is het vooral een kwestie van de juiste profielen kiezen: “In de droge afbouwfase zie je vaak dat de afbouwer geen beëindigingsprofiel aan het eind van een wand meeneemt in de wandopbouw, omdat dit niet in het bestek is opgenomen. Dit moet dan worden gecorrigeerd door de stucadoor. Of er worden stucprofielen toegepast die niet aansluiten bij de gewenste dikte van de stuclaag.”
Waar het ook vaak mis gaat is bij hoeken. Ruud vertelt: “Dan is de laagdikte soms zo gering dat het hoekprofiel bij een uitwendige hoek blijft uitsteken. Vooral als de ondergrond onregelmatig is, kan de laagdikte plaatselijk nog verder afnemen. Kennispartner Knauf adviseert daarom een laagdikte van minimaal 10 mm. Voor stucwerk geldt namelijk: hoe dikker de laag, hoe beter het spanningen kan opvangen. Wees dus niet te zuinig met het gips. Dit geldt ook bij een redelijk vlakke ondergrond. Door de juiste laagdikte te smeren, werk je makkelijker oneffenheden weg, wordt het stucwerk sterker en minimaliseer je de kans op scheurvorming.”
Neem ook altijd dilataties uit de ondergrond mee in de stuclaag. “Wij leveren diverse typen dilatatieprofielen waarmee bewegingen in de ondergrond zijn op te vangen”, zegt Ruud. Hij noemt ook nog het Magic Corner profiel: “Dat is een flexibel dilatatieprofiel voor vlakken die onder een hoek staan met elkaar en kunnen bewegen, zoals schuine plafonds op zolder. Of tussen vlakken van verschillende materialen, zoals beton en hout.”
Vroegtijdig anticiperen
Bas kan het niet vaak genoeg zeggen: “Denk al in de ontwerpfase goed na over de afbouwdetails. Je kunt nog zo’n mooi gebouw ontwerpen, als er straks scheuren in de wanden zitten doet dat enorm afbreuk aan de uitstraling. Bovendien kan er via scheuren vocht in de constructie komen.”
Vooral bouwsystemen als houtskeletbouw of hybride bouwvormen vragen al in de ontwerpfase veel aandacht voor verschillen in werking. Maar ook bij constructies van beton en/of kalkzandsteen gaat het vaak mis, doordat er in de afbouwfase te weinig aandacht is voor de juiste stucprofielen, detaillering en uitvoeringsdetails. Een nieuwe uitdaging zijn de prefab badkamers die al kant-en-klaar naar de bouwplaats gaan en waarvan de constructie veel bewegingen tijdens transport en plaatsing moet kunnen opvangen.
Het is daarom volgens Bas belangrijk om al in de ontwerpfase de juiste stucprofielen te kiezen en dit in het bestek vast te leggen. “Wij kunnen architecten, aannemers en afbouwers daarin vroegtijdig adviseren. Dat voorkomt scheurvorming in de gebruiksfase. Integraal denken is hierin van groot belang. Je wilt voorkomen dat de architect denkt dat de aannemer het wel oplost en de aannemer de keuzes overlaat aan de afbouwer. En dat de wandenbouwer denkt dat de stucadoor het wel oplost. Dan ben je dus een paar stappen te laat. Stucprofielen zijn hierdoor vaak ook een sluitpost. Maar je wilt toch geen scheurvorming in een gebouw dat miljoenen euro’s heeft gekost? Dat is verkeerd bezuinigen.”
Spuitlijm
Bas en Ruud besluiten met een noviteit voor afbouwers: een spuitlijm. Ruud vertelt: “Dat is een lijm die de mortel vervangt om profielen te positioneren. Na het aanbrengen van de lijm kun je na 1 minuut het profiel al in de lijm drukken. Na 10 minuten kan het stucmateriaal vervolgens al worden aangebracht. Voordeel van deze lijm is ook dat deze tot 12 uur na het aanbrengen flexibel blijft en je het profiel nog iets kan corrigeren.”
Bas besluit: “Er zijn dus veel mogelijkheden. Een goede voorlichting is daardoor van groot belang. Ceves Vergeer komt daarom regelmatig over de vloer bij bouwbedrijven, architecten, afbouwers en uiteraard de bouwmaterialenhandel. Een goede afbouw is afhankelijk van een goede voorbereiding!”
Ceves Vergeer
cevesvergeer.nl