De bouw verantwoordelijk is voor 25% van alle wegtransport?

Waarschijnlijk heeft ook u er geregeld last van: samen met honderden andere automobilisten stilstaan in de file. Sommigen zijn er al zeer bekwaam in geworden. File is bij hen vaste prik op de agenda en hebben daarom het ontbijt van de ontbijttafel, of het ochtendritueel voor de spiegel structureel verplaatst naar de auto.

West-Europa heeft een enorm fileprobleem. Jaarlijks wordt er daarom een vermogen geïnvesteerd om knelpunten op te lossen en nog lijkt het op water naar de zee dragen. Zodra op een punt goede doorstroming is gerealiseerd, komt binnen een mum van tijd het verkeer een stukje verderop weer vast te staan. En het verkeer neemt immers nog steeds toe. Uit cijfers van het CBS en Logistiek Nederland viel in 2004 al te herleiden dat ruim 25% van het goederentransport aan de bouw toe te schrijven is. En deze cijfers zijn zelfs nu in tijdens van crisis niet sterk veranderd.

Waardoor dit hoge aandeel?
Vanuit dit hoge percentage ligt een forse relatie met de hoeveelheid bouwmateriaal die wij voor onze bouwproductie nodig hebben. Dat blijkt ook uit gegevens met betrekking tot de hoeveelheid vervoerd gewicht. De bouw heeft daarin een aandeel van ongeveer één derde op het jaarlijks totaal gewicht dat over de weg vervoerd wordt. Bovendien is het transport verre van efficiënt. Er rijden veel lege vrachtwagens, door een gebrek aan retourvrachten, en je ziet toch ook opvallend vaak slecht gevulde opleggers op de weg. Voeg daarbij het reeds besproken bouw- en sloopafval tijdens de nieuwbouw en het hoge percentage wegtransport is min of meer verklaard.

Overige factoren
Over het door de bouw gegenereerde personenvervoer zijn geen cijfers bekend. Dat het ook hier een hoog aandeel betreft, is wel aannemelijk. Bouwplaatsen liggen verspreid, waardoor de gemiddelde woon-werkafstand (gemiddeld 38 km) groot is. De bouw is ook een arbeidsintensieve bedrijfstak. Medewerkers van onderaannemers zijn vaak niet de gehele dag op een zelfde bouwplaats aanwezig en pendelen dus tussen bouwprojecten en bedrijf. En dan zijn er nog de vele vertegenwoordigers, adviseurs en andere betrokkenen bij bouwvergaderingen, en dergelijke. Op bouwplaatsen staan altijd veel auto’s van bovengemiddeld niveau geparkeerd. Het gaat met zekerheid weer om veel.

Samen weer in beweging
Het fileprobleem gaan wij niet in een keer oplossen. Toch kunnen we onze processen anders in gaan richten en door slim te denken in ieder geval de bijdrage vanuit de bouwsector aan het transport gaan beperken. Reductie van de gebouwmassa zal niet één op één doorwerken naar het transport, maar er zal ongetwijfeld een sterke relatie zijn. Met een halvering zou er dan dus 10-15% minder vrachtvervoer op de weg zitten. Met het oog op filebestrijding, het wegonderhoud, het energieverbruik et cetera, een niet becijferde maar ongetwijfeld spectaculaire besparing. Deductie van reizen van medewerkers op en naar de bouwplaats en kantoor, is hier niet met massareductie te bereiken, maar door het vergroten van bouwefficiency.