Bouwen met graansilo’s

Tekst: Ir. Marcel van Mierlo

“Ik ben op boten opgegroeid. Dat heeft bijna meer impact op m’n werk dan m’n architectuuropleiding.” Jan’s affiniteit met de bootjeswereld zie je overal terug in het ontwerp. De manier waarop hij z’n bergruimte vormgeeft, de handige multifunctionele meubels en de slimme indeling, waardoor iedere cm2 wordt benut. Zelfs de lijn voor het hijsemmertje wordt geklemd in een schootblok, een hulpmiddel dat je normaal alleen op zeilboten ziet.
4 m2, driehoog
Jan wilde een behuizing realiseren met minimale footprint. Hij heeft gebruik gemaakt van een oude graansilo en veel hergebruikt materiaal. Al in 2013 bouwde de uitvoerende ontwerper in Scheveningen deze silo-shed met Denis Oudendijk, zijn business partner bij Refunc. De mobiele silo met 13 m2 vloeroppervlak voldoet inmiddels prima in Berlijn. Jan woont er met z’n dochter en noemt hun plek Silo City.
“Het ontwerp zit ergens tussen een onderzeeër, een huis, een ruimteschip en een schuilplaats,” vertelt Jan. Hij kreeg een oude graansilo van een boer en heeft er een echt huis van gemaakt. Om de kleine voetafdruk van 4 m2 optimaal te benutten, is een extra verdieping toegevoegd. Een kleine keuken en een verborgen bad zijn op de eerste verdieping geplaatst en een slaapkamer erboven.

Opslag en installaties

Op de begane grond bevinden zich twee nissen met een gesloten deur die kunnen dienen als toilet- en doucheruimte. Ze worden nu gebruikt als opslagruimte, omdat vader en dochter toegang hebben tot een badkamer in het kunstenaarsverblijf, waar de silo staat. “We hebben overigens wel een eigen toilet.”
Op begane grondniveau bevinden zich ook alle technische functies en boeken. Er staat een auto-accu, die zonne-energie opslaat, een watertank van 80 liter en een gastank om te koken. En je vindt er leidingen voor het regenwater-opvangsysteem, dat water verzamelt voor de 1000-liter tanks buiten en de levende buitenmuur, die zorgt voor schaduw en koeling. “We verzamelen regenwater, dat wordt gefilterd. Dit water gebruiken we om te koken, onze handen te wassen en de planten water te geven. Drinkwater halen we verderop op het terrein.”

Surprise, surprise

Het huis zit vol verrassingen. Ruimte voor een trap ontbreekt, de oplossing blijkt een klimwand. Om kleine dingen naar boven te brengen, wordt een emmer met een lijn en schootblok gebruikt. Voor het baden is een badkuip onder de vloer geplaatst, onder een afneembaar eettafeloppervlak. Het bad wordt verwarmd met infraroodtechnologie, wat de energiekosten verlaagt. Wanneer het niet in gebruik is, kan het worden afgedekt met het oppervlak van de eettafel, zodat de hele vloer kan worden gebruikt. Het plafond is afgewerkt met afgedankte fotoplaten.

De keukenvloer is gemaakt van overgebleven kurkpanelen die onverkoopbaar waren. Het luik in de vloer is de ingang naar de kelder. “Je vindt daar een extra slaapplek en onze bibliotheek. We vinden een fijne boekencollectie belangrijk, dus we hebben daarvoor een ronde stelling aan de muur bevestigd.” Je kan er niet staan, het is een hurkruimte.

Hoog en droog

In vergelijking met een kleine camper, waarin Jan eerder woonde, heeft de geïsoleerde polyester silo veel meer ruimte voor actief wonen. Het constant veranderende interieur biedt plaats aan yoga, kunst, diners, dans of gewoon veel ruimte voor lange mensen, die rechtop willen staan. De hele silo wordt verwarmd met een houtkachel. Het stookhout wordt bewaard in een uitschuifbare mand, die boven de houtkachel hangt om het hout te drogen voor gebruik.
Voor de bovenste verdieping, die 1,50 meter hoog is, zijn delen van een andere kleinere silo gesneden. Deze delen vormen een integraal onderdeel van het op maat ontworpen isolatiesysteem. “Er zijn hier een paar vensters, een grotere is bedoeld als vluchtroute en een andere komt uit op de kleine balkonachtige ruimte. In de nis die naar het balkon leidt, heeft de dochter van Körbes haar bureau voor de ‘tekenafdeling’. De bestaande inspectie-opening van de silo is gebruikt voor een kleine lichtkoepel. Jan vult aan: “We hebben goed gekeken naar wat de graansilo zelf biedt: op de plekken waar al bouten vastzitten, hebben we dingen opgehangen en waar al een gat zat, zit nu een bovenlicht.”

Bron: treehugger
Fotografie: Ishka Michocka

periodiek systeem van materialen en functies

De makers van Refunc zijn voorvechters van de circulaire economie: We moeten beter kijken naar wat we echt nodig hebben. En ophouden de aarde zo enorm te belasten. De standaardontwerp aanpak voldoet dan gewoonweg niet. Door de functie van bestaande objecten, componenten of ruimtes te verplaatsen, proberen we een eindeloze levensduur te bereiken. Wil je daarin zelf meedenken? Dan kan je functies toevoegen aan ons periodiek systeem van materialen en functies. Ieder materiaal heeft een eerste functie, maar ook een tweede en een derde. Met de functiegenerator op onze site www.refunc.nl kan je zelf aan de slag.

Wat kunnen we leren van Refunc?

Een architect is opgeleid om vorm te geven aan stedelijke en bouwkundige ruimte, te zorgen dat die ruimte functioneel is, voldoet aan de regels en kan worden gebouwd met beschikbare bouwmaterialen.

Refunc ziet dat anders. Je zoekt gebruikte materialen en bedenkt hiervoor een nieuwe functionaliteit. Ondertussen speur je naar een plek, die beschikbaar is en goed voelt. En dan ga je ruimte bouwen, die past als een jas. Een ongekende creatieve uitdaging, die kan leiden tot een silo woning met een klimwand.

BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik

Sinds 2013 laat Ir. Marcel van Mierlo in iedere uitgave van Bouwtotaal een oplossing zien van slim ruimtegebruik. Inmiddels zijn al meer dan 50 kleine gebouwtjes door hem in de spotlights gezet, variërend van Tiny Houses tot tuinkantoortjes en van muziekstudiootjes tot ruimte voor mantelzorg. De eerste 40 artikelen zijn verzameld in een rijk geïllustreerde bundel: SLIM RUIMTEGEBRUIK 1 en een interactief e-book SLIM RUIMTEGEBRUIK 2. Meer informatie vindt u op www.bouwtotaal.nl/slimruimtegebruik,
Marcel is oprichter/eigenaar van kennisplatform LEVEN in Tuinen. Een dynamisch kennispodium voor iedereen, die interesse heeft in kleine, innovatieve en duurzame gebouwtjes, die je soms zelfs kan gebruiken in de achtertuin. In z’n tweewekelijkse blog bespreekt hij bijzondere voorbeelden, zoals: biologische huisjes, flatpack oplossingen, zeecontainers als woning, hobbit huisjes, de kleinste footprint (1 m2) en natuurlijk voorbeelden op verzoek van de platformdeelnemers.
www.levenintuinen.nl