Cobhouse sprookje in Somerset
Dit verbluffend mooie huisje met ‘gebeeldhouwde’ COB wanden kijkt uit over de oevers van een klein stroompje in Somerset, Engeland. Lisa en Rich verzamelden rondhout van de Lariks en kastanjebomen uit de plaatselijke bossen om het frame te bouwen en gebruikten klei uit het beekje om COB te maken. Is het een huisje of is het pure kunst?
Tekst: Ir. Marcel van Mierlo
De noordelijke en oostelijke gevels van het huisje zijn gebouwd met isolerende strobalen, die zijn afgewerkt met COB. Dit is een combinatie van klei, zand, water en stro. De zuidelijke en westelijke gevels zijn sierlijk afgewerkt door met de COB te beeldhouwen. Het dak van het huisje is betegeld met ceder shingles. ‘Een shingle dak kan tussen de 50 en 80 jaar meegaan.’ vertelt Rich. Hij is een ambachtelijke houtbewerker en heeft zelf de prachtige ramen en de artistieke deur gemaakt. Rich runt een natuurlijk bouwbedrijf genaamd Notchmakers, gespecialiseerd in hoogwaardige maatwerkdeuren en ramen.
Muur met een broodoven
De trotse bouwer vertelt waar z’n passie ligt: “Ik heb altijd voorwerpen gemaakt van alles wat ik in mijn omgeving zie of kan vinden. Normaal gesproken is dat in de natuur. Ik ben gek op het gevoel van natuurlijke materialen en het ultieme geluk dat ik ervaar als ik er dingen van maak.” Rich is ooit gestart als kleine jongen toen hij zijn vader mocht helpen bij de renovatie van hun gezinswoning. Ze ontdekten een COB muur midden in de woning, die het complete dak ondersteunde. De muur was meer dan een meter dik en er was een keramische broodoven in opgenomen. “Ik was overdonderd door die ontdekking. Het idee om samen te werken met de natuur en natuurlijk materiaal spreekt me veel meer aan dan de natuur de bestrijden of te proberen haar onder controle te krijgen.”
Lariks en kastanje rondhout
Het huisje in Somerset heeft een klein keukentje, een woonruimte en een slaapplatform. Water komt van een lokale bron en brandhout van de bomen uit de buurt. Het vuurtje wordt benut om warmte te maken en te koken.
Rich legt uit hoe je zo’n prachtig gebouwtje maakt. De constructie is gemaakt van Lariks en kastanjebomen uit de buurt. Twee wanden hebben ze voorzien van strobalen, gekregen van een buurboer. De twee homogene COB wanden komen uit de rivier, waaraan hun tuin grenst. Van de klei maakten ze zelf COB. “En op het dakje legden we ceder shingles.”
Bouwen duurde wel een paar jaar. “De ideeën veranderden steeds, maar gelukkig kregen we hulp van heel veel handen en goede ideeën van vrienden.” Recent hebben Lisa en Rich zelfs drie nieuwe COB gebouwtjes gemaakt in Portugal.
Bron: naturalhomes.org
Wat kunnen we leren van Rich?
Rich is een houtbewerker met liefde voor natuurlijke materialen. Door z’n kunstzinnige talent en gouden handen kan hij met lokale materialen de mooiste gebouwtjes maken. Dat is niet minimalistisch, dat is geen budgetbouwen, dat is pure kunst. Het zou in Nederland ook kunnen, maar we hebben nog wel wat regeltjes. Wie bouwt het eerste COB huisje in de buurt van een rivier, aan de rand van een weiland of midden in het bos? Wie durft?
Hoe maak je COB? Het recept
COB bestaat uit klei, zand water en stro. Als je met COB wilt bouwen, moet je de klei goed testen. De kwaliteit is bijvoorbeeld afhankelijk van de grofheid van het zand en de mengverhoudingen. De goede samenstelling vind je door de sneeuwbaltest. Om te beginne combineer je de kleigrond en het zand in verschillende verhoudingen: 3: 1, 2: 1, 3: 2, 1: 1, 2: 3, 1: 2 en 1: 3. Meng het zand en de klei grondig en voeg net genoeg water toe om de korrels aan elkaar te laten kleven, wanneer je de bal met twee handen stevig dichtknijpt.
Maak vervolgens compacte ballen van de verschillende mixen van ongeveer 6 cm diameter. Houd de bal tussen duim en wijsvinger van een hand en knijp de bal met de duim en wijsvinger van de andere hand haaks op de eerste. Een bal die droog genoeg is gemaakt van de ideale mix mag niet meer dan 0,5 cm vervormen en moet hard genoeg zijn om niet te breken. Houd vervolgens elke bal 1 meter boven zachte grond, bijvoorbeeld een grasveld en laat de bal vallen. Als de bal breekt, is deze te droog of bevat te veel zand. Als de bal vervormt, bevat deze te veel klei of te veel water. De ideale mix behoudt zijn vorm.
Wanneer je de juiste klei, zand en watermix hebt ontdekt, gebruik dan een zeildoek om grote hoeveelheden klei en zand te mengen. Meng klei en zand droog in het zeildoek tot je geen stukjes meer ziet en voeg beetje bij beetje water toe en rol de mix in het zeildoek. Voeg daarna stro toe, die volledig bedekt wordt met de klei / zand / water-mix en meng dit in het zeildoek. Herhaal het toevoegen en mengen van stro in het zeildoek. Blijf stro toevoegen totdat het mengsel aanvoelt als een taaie substantie in plaats van een losse modder. De bol van COB in het zeildoek draait nu als een homogene massa. Het toevoegen van meer stro is nu heel moeilijk, dus het mengsel is klaar.
BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik
Sinds 2013 laat Ir. Marcel van Mierlo in iedere uitgave van Bouwtotaal een oplossing zien van slim ruimtegebruik. Inmiddels zijn al meer dan 50 kleine gebouwtjes door hem in de spotlights gezet, variërend van Tiny Houses tot tuinkantoortjes en van muziekstudiootjes tot ruimte voor mantelzorg. De eerste 40 artikelen zijn verzameld in een rijk geïllustreerde bundel: SLIM RUIMTEGEBRUIK 1 en een interactief e-book SLIM RUIMTEGEBRUIK 2. Meer informatie vindt u op www.bouwtotaal.nl/slimruimtegebruik,
Marcel is oprichter/eigenaar van kennisplatform LEVEN in Tuinen. Een dynamisch kennispodium voor iedereen, die interesse heeft in kleine, innovatieve en duurzame gebouwtjes, die je soms zelfs kan gebruiken in de achtertuin. In z’n tweewekelijkse blog bespreekt hij bijzondere voorbeelden, zoals: biologische huisjes, flatpack oplossingen, zeecontainers als woning, hobbit huisjes, de kleinste footprint (1 m2) en natuurlijk voorbeelden op verzoek van de platformdeelnemers.
www.levenintuinen.nl
