Veilige wijk verdient keurmerk
Wie zou er niet willen wonen in een veilige wijk die mede is ingericht en afgestemd op de wensen van bewoners van nu en straks? Eigenlijk het ideaalplaatje voor iedereen in elke levensfase. In Veenendaal-oost is sinds 2010 gebouwd aan de wijk Buurtstede die voldoet aan dit droombeeld. De gemeente Veenendaal en de provincie Utrecht werkten samen om als één van de eerste in Nederland een levensloopbestendige wijk te bouwen.
Tekst: Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)
Buurstede is een buurt waar het mogelijk is om lang te blijven wonen, omdat er voorzieningen zijn die op verschillende (zorg)behoeften zijn afgestemd. Uiteraard is veiligheid daar één van de onderwerpen van. Met veiligheid is bij de bouw al rekening gehouden. Alle 1.200 woningen zijn onder het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) voorzien van deugdelijk afsluitbare deuren en ramen. Maar ook bij het ontwerp van de openbare ruimte stond veiligheid voorop, waardoor het veiligheidsgevoel hoog is. De wijk is nu praktisch gereed. Alle reden om het certificaat ‘Veilige wijk’ af te geven.
De bouw van een wijk als Buurtstede kent een lange adem. Plannen op elkaar afstemmen, infrastructuur bouwen en noem maar op. Ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-oost (OVO), verantwoordelijk voor de ontwikkeling en realisering van de wijk Veenendaal-oost, is daar samen met de ontwikkelaars, architecten, makelaars, aannemers, stedenbouwkundigen, adviseurs en de gemeente bij betrokken, maar dit geldt ook voor de bewoners. Tijdens de ontwikkeling is er goed geluisterd naar hun wensen en behoeften. In een wijk moet geleefd worden, dus meepraten over de inrichting ervan vindende meeste (toekomstige) bewoners nuttig en interessant.
Veiligheid op één
Uniek aan Buurtstede is dat bij de inrichting van het openbaar gebied ook het Politiekeurmerk Veilig Wonen is betrokken. Dit houdt in dat niet alleen bij de woningen, maar ook bij de inrichting van de openbare ruimte gekeken is hoe de kans op criminaliteit kan worden verminderd. Het veiligheidsgevoel was ook een belangrijke pijler bij dit grote project, waar de gemeente veel waarde aan hechtte. Burgemeester Kats van gemeente Veenendaal: “Al bij de stedenbouwkundige opzet van de wijk is veiligheid een issue geweest. Bij het ontwerp is hier rekening mee gehouden. Zo is bij de inrichting van de openbare ruimte goed gekeken naar de toegankelijkheid en zichtbaarheid. Donkere stegen zijn vermeden en er zijn duidelijke zichtlijnen. Naast het Politiekeurmerk Veilig Wonen zijn er ook WhatsApp Buurtpreventiegroepen actief. Zo kunnen bewoners zich inzetten voor de veiligheid van hun eigen wijk.”
Zicht op achterpaden
Marco Versteeg, projectmanager bij LATEI (één van de betrokken projectontwikkelaars), weet waar je tegenaan loopt bij het bouwen van een nieuwe, veilige wijk. Zo vereist het PKVW veilige achterpaden. Dat betekent dat er verlichting moet hangen. “Stel dat de tuinen die aan dat pad grenzen, geen schuurtjes hebben”, noemt Versteeg als voorbeeld. “Waar hang je dan de verlichting op? Waar haal je dan de stroom vandaan? Niet een onoverkomelijk probleem natuurlijk, maar er moet wel een geschikte oplossing voor bedacht worden.” Versteeg is zeer te spreken over Buurtstede en het PKVW: “Dat de wijk door het Politiekeurmerk veiliger wordt, staat buiten kijf.”
Veilig gevoel
De wijk bestaat niet uitsluitend uit grondgebonden woningen, er zijn ook appartementencomplexen gebouwd. Het beveiligen hiervan is ingewikkelder dan van een grondgebonden woning. Gelukkig was Gerrit Enkelaar van Enkabo adviesbureau als PKVW-bouwplanadviseur in een vroeg stadium betrokken bij dit project. Hij had vaker met dit bijltje gehakt. Behalve voor de woonhuisbeveiliging heeft hij in nauwe samenwerking met opdrachtgever OVO ervoor gezorgd dat ook verlichting van achterpaden bij huizen voldoet aan de eisen van het PKVW. “Goede verlichting geeft een veilig gevoel”, legt Enkelaar uit. “Je kunt als het donker is, zien wie er over je achterpad loopt. Vroeger was het een onderdeel van het Politiekeurmerk dat ook de omgeving aan bepaalde eisen moest voldoen. Het laatste jaar is dat enigszins losgelaten en wordt er meer op woningniveau getoetst. Een appartement krijgt dan ook het certificaat: Veilig Wooncomplex en de woningen het certificaat: Veilige Woning.”
Om voor de hele wijk het certificaat Veilige Wijk te krijgen, moet ook aan de zogenaamde omgevingseisen zijn voldaan. De gemeente, in dit geval Veenendaal, is verantwoordelijk voor het openbare gedeelte en dat is dus prima ingevuld. “De samenwerking met de gemeente verliep uitstekend”, zegt Enkelaar tot slot. “Vanaf het begin is er voortdurend goed overleg geweest over alle relevante aspecten.”
Veenendaal enthousiast
Dat de gemeente dit project omarmt, is wel duidelijk. Woninginbraak heeft prioriteit in Veenendaal. Dit heeft ertoe geleid dat het aantal woninginbraken in het afgelopen jaar sterk gedaald is. “In de aankomende jaren moet deze daling doorgezet worden”, zegt burgemeester Kats. “Het gebruik van het Politiekeurmerk Veilig Wonen draagt daaraan bij. Voor deze wijk is als pilot het PKVW verplicht voor alle woningen. Inmiddels is het PKVW in de Omgevingsvisie opgenomen voor heel Veenendaal. Dit zegt iets over de waarde die wij toekennen aan het keurmerk.”
Bij de gefaseerde oplevering van de wijk is de inspectie uitgevoerd door Kiwa/R2B en is de wijk gecertificeerd als ‘Veilige wijk’. Uiteraard hebben alle woningen het certificaat ‘Veilige woning’ en alle appartementen het certificaat ‘Veilig Wooncomplex’ gekregen.
