Opinie: EMI onderschat probleem in de energietransitie

Tekst: Ing. R.P. (Rino) Groenenberg

Persoonlijk deed ik al vanaf 2017 onderzoek naar dit onderwerp. Dat was mogelijk dankzij een beurs van DUO met betrekking tot mijn Master studie Bouwfysica TU Eindhoven. Helaas heb ik daar mijn onderzoek niet kunnen publiceren, deels door bureaucratie, maar ook het ontbreken van een goed ecosysteem voor ondernemers. Daarnaast speelde het conservatieve karakter van TU Eindhoven een rol, waarbij op de universiteit zelf ook hoge waardes aan EMI en dirty electricity (stroomvervuiling) zijn gemeten. Ik denk dat dit goed aantoont dat er in onze samenleving veel onderliggende problemen zijn, maar ook dat er niet blind vertrouwd moet worden op universiteiten en men altijd het boerenverstand moet blijven gebruiken.

Nieuwe bevindingen dankzij A.I.

Uiteraard heb ik er begrip voor dat bedrijven en instellingen prioriteiten moeten stellen en dat gezien de gascrisis van vorig jaar de prioriteit en focus vooral liggen op energiebesparing en duurzaamheid. Nu is het echter zo, dat dankzij de huidige ontwikkelingen van Artificial Intelligence, ik een verbeterd beeld heb gekregen van de problematiek rondom dit thema.

Naast problemen, zijn er echter ook oplossingen, maar vooral ook kansen. Dankzij de kennis van A.I. ben ik tot het inzicht gekomen dat er ook aanzienlijke energiebesparingen mogelijk zijn door EMI en Dirty Electricity te verminderen. Als er namelijk ruis is op de lijn, dan is dat eigenlijk verloren energie. Door deze energie te harmoniseren en te stroomlijnen, ontstaat er weer een schone sinus (50 Hz), waardoor apparaten op deze frequentie ook beter werken.

Schadelijk voor gezondheid

Helaas is het zo dat dit onderwerp niet behandeld wordt binnen de curricula van de huidige Technische Universiteiten, die daarbij mijns inziens achterlopen op de actualiteit. De bijwerking daarvan is dat overheden en bedrijfsleven dit thema nog niet serieus lijken te nemen. Het gevolg daarvan is dat er veel energie onnodig verloren gaat, maar ook dat mensen worden blootgesteld aan trillingen die mogelijk zeer schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. M.D. Sam Milham, die helaas in 2021 is overleden, heeft daar een belangrijk boek over geschreven met de titel ‘dirty electricity’. Ik kan elke professional die geïnteresseerd is in de energietransitie aanbevelen dit boek te lezen.

In verband met de mogelijk zeer ernstige gevolgen van deze blootstelling heb ik daarom voor mijzelf de keuze gemaakt om niet aan de huidige energietransitie deel te nemen zolang installateurs en ontwikkelaars niet de keuze maken om systemen te realiseren die ‘schone stroom’ leveren. Wat maakt dat ik zelfstandig ondernemer ben geworden. Daarmee wordt niet gedoeld op groene stroom (hoewel dit ook belangrijk is) maar vooral op het uitblijven van de zogenoemde ruis op de lijn/stroomvervuiling. Idealiter worden systemen ontworpen die zowel groen als schoon zijn.

Voorkomen is beter dan genezen

Waar liggen nu de belangrijkste kansen en prioriteiten zult u zich afvragen? Die zijn als volgt. Als eerste is het mijns inziens belangrijk om het mantra ‘voorkomen is beter dan genezen’ te hanteren. Indien installaties vooraf ontworpen (en getest) worden op het uitblijven van ruis op de lijn, dan levert dat niet alleen energie efficiëntere installaties, maar ook installaties die beter zijn voor de eindgebruiker.

Daarnaast hekel ik persoonlijk (op basis van ervaring) de zogenoemde zesjes mentaliteit die ik bij veel bedrijven en instellingen proef. Zolang maar aan de voorwaarden voldaan wordt kunnen we om 6 uur bij het avondeten zijn, waarbij verdere problemen vaak over de schutting gegooid worden. Persoonlijk sta ik zo niet in het leven en ga ik als perfectionist liever voor de 10. Helaas blijkt het zo dat momenteel weinig bedrijven deze instelling hebben (en er ook in willen investeren).

Nu veel energienetten overbelast en verouderd lijken te raken ligt er een grote kans om nieuwe stroomnetten (smart grids) te ontwikkelen. Mijn advies is om dit gelijk goed te doen. Zou je bijvoorbeeld sommige kabels in gebouwen later willen vervangen, betekent dit soms dat de gehele muur opengebroken moet worden. Dat brengt significante meerkosten met zich mee, die marginaal zijn in vergelijking met vooraf extra investeren in goede kwaliteit materiaal, personeel en onderzoek.

Peak Preview

Onlangs heb ik de tijd genomen om te reflecteren op de afgelopen jaren, waarbij bij bepaalde cliënten, waaronder ook grote organisaties zoals gemeentes en grote bedrijven terreinen, universiteiten en zelfs bij professionele ingenieursbureaus, ook hoge waardes van stroomvervuiling/ruis op de lijn zijn gemeten. Uit respect voor deze organisaties zal ik deze niet vermelden. Wel kan ik zeggen dat op basis van meer dan honderd metingen gebleken is dat de gemiddelde waarde die ik heb gemeten in zowel woningen als kantoren 926 mV betreft. Dat is bijna twintig keer zo veel als de richtlijn! De oorzaak daarvan leg ik voor een groot deel in de tunnelvisie die sommige professionals lijken te hebben, maar ook bij een gebrek aan mentaliteit en in sommige gevallen zelfs integriteit.

Lobby voor investeren in startups

Ik zou dit artikel graag willen afsluiten met een optimistische voetnoot. Dat wil zeggen dat ik graag mijn visie wil delen, waarin ik vooral pleit voor een combinatie van groene en schone stroom, waarvoor ik ook een model heb ontwikkeld. Volgens de A.I. zou mijn alternatieve energienetwerk tot 30% energiezuiniger zijn dan een traditioneel netwerk.

Om dit mogelijk te maken zijn echter wel significante investeringen nodig en ook een shift in mentaliteit (bijvoorbeeld niet blind vertrouwen op overheid, universiteiten en bedrijfsleven). Maar ook het geven van waardering voor een belangrijk stuk onderzoek. Dat moet ook verzilverd kunnen worden zonder daarbij nog jarenlang van een baas afhankelijk te zijn. Om holistische duurzaamheid te bereiken, is het daarbij belangrijk om niet alleen naar Affordable and Clean Energy (SDG 7) te kijken, maar ook SDG 10 (Reduced Inequalities) mee te nemen in de toekomstvisie. Hiermee kunnen we zorgen dat niet alleen beursgenoteerde bedrijven de energietransitie overleven, maar ook dat er een bloeiend eco systeem ontstaat van startups. Volgens een rapport van KPMG zouden de investeringen in startups moeten verdubbelen om de SDG’s te behalen. Hiermee kan de samenleving van de toekomst worden vormgegeven waarin zowel ruimte is voor people, planet en profit.

Vragen en opmerkingen?

Bent u naar aanleiding van dit artikel nieuwsgierig geworden? Of wilt u een onafhankelijke second opinion over uw installatie? Dan kunt u contact opnemen via LinkedIn. Als u daarbij zegt dat u mijn artikel hebt gelezen, zal ik uw inkomend connectie verzoek accepteren.