Inzameling elektrische apparaten verbeterd

Tekst: ing. Frank de Groot, met dank aan Stichting OPEN

In de eerste tien maanden van haar bestaan heeft Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) in 2021 bijna 140 miljoen kilo afgedankte elektrische en elektronische apparaten ingezameld. In het jaarverslag 2022 lezen we dat in dat jaar 159 miljoen kilo e-waste is ingezameld. “Daarnaast is meer dan 11 miljoen kilo via de metaalrecyclers aangeboden aan gecertificeerde verwerkers: 2% meer dan vorig jaar; een goed begin van onze inspanning om de belangrijkste ‘lekstroom’ van e-waste te minimaliseren. Daarnaast blijven we inzetten op levensduurverlenging van apparaten, onderdelen en materialen: hoe langer op de R-ladder, hoe meer elektrisch afval we uit de lekstromen houden”, aldus de stichting.

Op ruim 13.000 Wecycle inleverpunten, kunnen afgedankte elektrische en elektronische apparaten worden ingeleverd. Denk aan milieustraten bij gemeenten, kinderboerderijen, retailers en technische groothandels. “Maar E-waste uit bedrijven of de industrie verdient meer aandacht. Daar hebben we in 2022 flink op ingezet via de Stimuleringsregeling voor de metaalrecyclingbranche en door het platform Wecycle voor bedrijven in de steigers te zetten.”

Levensduurverlenging

Stichting OPEN signaleert dat de huidige doelstellingen strijdig zijn met de circulaire kabinetsambities (50% circulaire economie in 2030 en 100% in 2050), het regeerakkoord en het recent gepubliceerde Nationaal Plan Circulaire Economie. Afrekenen op basis van zo veel mogelijk kilo’s is volgens de stichting een eenzijdige sturing op inzamelen en recycling, terwijl de circulaire economie juist vraagt om apparaten zo lang mogelijk in de markt te houden. Dus we zouden bijvoorbeeld juist moeten inzetten op reparatie en hergebruik ten behoeve van levensduurverlenging.

Naast de inspanningen om de e-waste sector circulair te maken blijft de stichting alles uit de kast halen om zoveel mogelijk AEEA (afgedankte elektrische en elektronische apparatuur) in te zamelen. Daarvoor wordt stevig ingezet op het dichten van lekstromen in het huishoudelijk afval en in het metaal. Om de lekstroom metaal zo veel mogelijk te verkleinen, heeft Stichting OPEN afspraken gemaakt met de metaalbranche met als doel zoveel mogelijk in te zamelen voor gecertificeerde verwerking waarmee optimaal grondstoffen worden teruggewonnen. Tegen een robuuste stimuleringsvergoeding moeten metaalbedrijven het door hen ingezamelde AEEA separaat opslaan of uit de gemengde metaalstromen sorteren en aanbieden aan gecertificeerde e-wasteverwerkers.

Ook dringt Stichting OPEN al langer bij de overheid aan op een snelle invoering van een wettelijke afgifteplicht voor afgedankte apparaten. Deze moet worden gekoppeld aan gerichte handhaving. Daarnaast zet Stichting OPEN in op het terugdringen van de lekstroom in het huishoudelijk afval. Bij consumenten thuis liggen naar schatting 9 miljoen ongebruikte elektrische apparaten; een enorm potentieel voor inzameling en terugwinning van grondstoffen. Via haar merk Wecycle wordt gewerkt aan bewustwording bij de consument. Om deze campagnes goed in te bedden dringt Stichting OPEN bovendien bij gemeentes aan op ruimere openingstijden van milieustraten.

Wecycle voor bedrijven

In 2022 is de basis gelegd voor Wecycle voor bedrijven, een online platform dat begin 2023 officieel gelanceerd is. Als bedrijf, club of stichting kun je hier bekijken waar je naartoe kan met allerlei typen elektrisch afval: van lampen en platte beeldschermen tot zonnepanelen en ICT-apparaten. Maar dus ook gereedschap. Ook vind je op wecyclevoorbedrijven.nl indicaties of je een vergoeding kunt verwachten voor je elektrische afval. Op die manier draag je bij aan een verantwoorde manier van inzamelen en verwerken van apparaten uit het bedrijfsleven.

Elektrisch gereedschap valt bij Wecycle voor bedrijven onder de categorie ‘Overige grote en kleine apparaten’ en kan nog restwaarde hebben. Vervolgens kun je kiezen voor ‘zelf wegbrengen’ of ‘laten ophalen’. Bij de optie ‘zelf wegbrengen’ kun je een inleverpunt in de buurt zoeken. Bij ‘laten ophalen’ kun je een ophaalverzoek richten aan Stichting OPEN. Je moet hiervoor eerst registreren. Registratie en inplannen duurt maximaal drie werkdagen. Het ophalen daarna gebeurt binnen vijf werkdagen.

Inzameling elektrisch gereedschap

Kijken we alleen naar het elektrisch gereedschap dan zien we dat de hoeveelheid nieuwe elektrische machines nog altijd sneller stijgt dan de hoeveelheid ingezamelde apparatuur. We moeten dus meer gebruikte elektrische apparaten inleveren, waaronder ook elektrisch gereedschap. Het belang van een goede inzameling van afgedankt elektrisch gereedschap is al vroeg onderkend door de branche. Al op 17 augustus 1999 werd de stichting Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen opgericht op initiatief van de VIFEG (Vereniging Importeurs en Fabrikanten Elektrisch Gereedschap). Het doel was het organiseren van het inzamelen en verwerken van elektrisch en elektronisch gereedschap. De uitvoering was toentertijd in handen van de uitvoeringsorganisatie Wecycle. Tegenwoordig heet de stichting ‘Stichting Verantwoord Recyclen van Elektrische Gereedschappen’ (SVEG) en is vertegenwoordigd in Stichting OPEN.

Inzameling

De verwerking en het hergebruik van de wèl ingezamelde apparaten is een groot succes. Dit is alleen mogelijk met gecertificeerde verwerking. Met de verwerking van de apparaten die worden ingezameld, heeft de stichting namelijk een bijzonder hoog recycling percentage gehaald. 99% van de afgedankte apparaten kreeg een nuttige toepassing: 79% bruikbare grondstoffen en 20% thermisch verwerkt om energie op te wekken of als hulpstof voor de ondersteuning van andere processen.

Er zijn inmiddels 13.000 Wecycle inzamelpunten voor afgedankte apparaten, zoals elektrisch gereedschap, verspreid over heel Nederland. De inzamelpunten voor afgedankt elektrisch gereedschap en energiezuinige verlichting vinden we bij onder meer bouwmarkten, tuincentra, technische groothandel – zoals de Technische Unie – en professionele bouwmaterialenhandelaren.

Informatie: www.stichting-open.org en www.wecycle.nl