Akkoord Circulaire Geveleconomie

Tekst: ing. Frank de Groot

Foto: Marco Kessler, Wicona.

De Circulaire Geveleconomie is een initiatief van vijf brancheorganisaties in de gevelbouw: de Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG), Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG), Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBVT), Bouwend Nederland Vakgroep GLAS, Vlakglas Recycling Nederland (VRN) en Algemene Branchevereniging Hang- en Sluitwerk (VHS). De brancheorganisaties en bedrijven zijn inmiddels voortvarend aan de slag met de eerste fase. In deze fase worden processen in de kringloop en oplossingen geïnventariseerd met als doel richtingen te bepalen. De daaropvolgende fasen betreffen het proefdraaien met systemen en de zorg voor instandhouding naar 2030 en verder.

Het Nationaal Groeifonds heeft in 2023 100 miljoen toegekend aan het programma Toekomstbestendige Leefomgeving, waarvan 2,8 miljoen bestemd is voor de Circulaire Geveleconomie. Hiermee zijn de middelen beschikbaar om met de ambities verder aan de slag te gaan.

Landelijk beheersysteem

De overheid en brancheverenigingen streven met dit Akkoord naar een circulaire geveleconomie. Dat wil zeggen het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gevels van gebouwen, zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en ecosystemen aan te tasten. Bouwen moet gebeuren op een wijze die economisch en ecologisch verantwoord is en bijdraagt aan het welzijn van mens en dier.

Om de in het Akkoord staande doelstellingen en ambities te behalen, willen de brancheverenigingen tot een landelijk beheersysteem voor het inzamelen en verwerken van (afval)stoffen en materialen afkomstig van gevels te komen. Verder bezien de brancheverenigingen welk instrument geschikt en wenselijk is om de doelstellingen te halen. Denk aan het betrekken van systeemmodellen zoals ‘Full service circulaire gevel met gegarandeerde terugname tegen restwaarde’ en ‘Facade-as-aservice’.

Doelstellingen

Doel van het Akkoord is om te komen tot een landelijk beheersysteem van gevels. De brancheverenigingen streven ernaar dat binnen een jaar na ondertekening van het Akkoord overeenstemming wordt bereikt over de inrichting van een Landelijk beheersysteem. Het beoogde beheersysteem leidt in elk geval tot de volgende doelen:

• Behoud van een zo hoog mogelijke kwaliteit van de gevels, gevelproducten en -materialen voor een volgende cyclus in de biologische en/of technische kringloop. Zo mogelijk maakt, dat wat onderdeel uitmaakte van de gevel, in een volgende cyclus weer onderdeel uit van de gevel.
• Herkomst: Het gebruik van primaire materialen in producten voor gevels is in 2030 waar mogelijk vervangen door secundaire materialen en/of hernieuwbare grondstoffen en/of hergebruik van gevels of gevelproducten.
• Na einde levensduur: ten aanzien van grote onderdelen van gevels, gevelproducten en -materialen is het doel in 2030: gemiddeld 90% van het gewicht is afkomstig van secundair materiaal indien herwinbaar (abiotisch) en een aanvang met cascaderen (trapsgewijs proces: zo efficiënt mogelijk gebruik maken van (bio)grondstoffen) en/of hergebruik indien hernieuwbaar.
• Een CO₂-reductie van 200 kton CO₂-eq per 2030 ten opzichte van het scenario ‘ongewijzigd handelen’ zoals vastgesteld in de Verkenning.
• Aanvang maken met recycling van ‘kleinere onderdelen’ in gevels en gevelproducten bedoeld voor bevestiging, isolatie, bescherming en aanvullende functionaliteiten.

#

Concrete invulling door brancheverenigingen

VMRG

• Het gebruik van secundair aluminium in gevels is gemiddeld 40% (uitgangspunt Verkenning). De VMRG streeft naar een toename met gemiddeld 20% in 2030.
• De inzameling van aluminium en staal voor de gevel bij renovatie betreft circa 90%. De VMRG streeft ernaar dat meer aluminium uit de gevel, weer wordt toegepast voor de gevel. De ambitie is minimaal 40% in 2030.

NBVT

• De NBVT streeft ernaar dat er in 2030 in houten gevelelementen alleen hout afkomstig uit Duurzaam bosbeheer wordt toegepast.
• De NBVT streeft ernaar dat in houten gevelproducten toegepast van 2021 tot en met 2030 in totaal 300 kton CO₂ langdurig wordt opgeslagen.
• De NBVT streeft naar hoogwaardige toepassing van houten gevelproducten uit sloop en/of renovatie.. Hiervoor worden verschillende (toepassings)vormen en mogelijkheden in kaart gebracht waaronder cascaderen, remanufacturing en upcycling. Dit gaat vooral om de meest voorkomende gevelproducten (buitendeuren, ramen en kozijnen) van massief hardhout.

VKG

• Gebruik van PVC-recyclaat uit ‘end of life’ kozijnen in nieuwe profielen is nu gemiddeld 20%. De VKG streeft ernaar dat dit zal zijn toegenomen met 25% in 2030.
• Inzameling bij renovatie van kunststof kozijnen betreft nu 90% van alle kozijnen. De VKG streeft ernaar dat dit bijna 100% zal zijn in 2030.

Bouwend Nederland, Vakgroep GLAS (VG GLAS)

• De VG GLAS streeft ernaar om van de 10.000 ton vlakglasafval dat nu niet wordt ingezameld in 2030 minimaal 25% alsnog gescheiden in te zamelen.
• De VG GLAS streeft ernaar om 20% van het post-consumer vlakglasafval in 2030 in te zetten voor de productie van nieuw vlakglas.
• Bij het plaatsen en vervangen van glas worden verschillende hulpmiddelen gebruikt die afval creëren. Denk hierbij aan de kunststof kokers voor de beglazingskitten, houten glaslatten, luchtroosters, kunststof stelblokjes, kunststoffolies en bandjes om de glasbokken. Doelstelling is zoveel mogelijk van dit afval gescheiden in te zamelen om zo hoogwaardig mogelijk te recyclen en/of hergebruiken.

Algemene Branchevereniging VHS

• VHS streeft ernaar dat het gebruik van secundair metaal in hang- en sluitwerk in 2030 zal zijn gestegen met circa 20% ten opzichte van het percentage vastgesteld in de Verkenning.
• VHS streeft ernaar dat de levensduur van hang- en sluitwerk van gemiddeld 20 tot 25 jaar (met een spreiding tussen 7 en 30 jaar) stijgt tot gemiddeld 35 jaar in 2030.

Bekijk het gehele Akkoord op www.circulairegeveleconomie.nl