Slimbouwen toegepast: Team CASA

Artikel delen

Deze keer een project van een groep studenten van de Technische Universiteit Eindhoven, Team CASA genaamd. Het bijzondere is dat het een ontwerp betreft met een visie over hoe woningen in de toekomst gebouwd kunnen worden. Het mooie is dat het project onder de naam CASA 1.0 ook daadwerkelijk gerealiseerd gaat worden. In Het Helmondse Brandevoort Smart District, is al een plek gereserveerd. In dit artikel de essenties van het project en Team Casa alsmede een interview met een van de betrokken ondernemers.

Tekst en interview: Joline Frens i.s.m. Team Casa

Op de Technische Universiteit Eindhoven werkt studenteninitiatief Team CASA. CASA staat voor Comfortable, Affordable, Sustainable Alternative (comfortabel, betaalbaar, duurzaam alternatief). Het doel van Team CASA is om een huis genaamd CASA 1.0 te bouwen met deze principes om zo de energietransitie in de bouwwereld te versnellen. Dit wordt gedaan door verschillende academische en commerciële partners samen te brengen om de beste oplossing van nu te ontdekken. We hebben immers geen tijd meer om te wachten. Eén van de principes die wordt toegepast is Slimbouwen.

Dragende service Core

In het midden van CASA 1.0 zit de zogenaamde service core: een vierkante ruimte van twee bij twee meter die de dragende constructie van het huis vormt. In deze ruimte kunnen alle installaties geplaatst worden waar de bewoner niet bij hoeft, maar wel bij kan als het nodig is, bijvoorbeeld voor onderhoud. De constructie van de service core wordt geheel gemaakt van staal. Doordat de service core dragend is, heeft de rest van het huis geen dragende gevels of wanden. Hierdoor kunnen de van duurzame materialen gemaakte gevels gemakkelijk vervangen worden, terwijl de service core decennia lang kan blijven staan. Het huis wordt dus gebouwd met het idee dat het gerenoveerd kan worden in het achterhoofd. Door de flexibele bouw wordt er nauwelijks afval geproduceerd tijdens bouwen en renoveren. Bovendien kan de gevel in de loop der tijd bij veranderende eisen eenvoudig aangepast of vervangen worden.

Energieconcept met watertank

De bouwmethode is echter niet het enige waarin Team CASA vooruitstrevend is. Ook in de manier waarop er met energie omgegaan wordt, wordt geïnnoveerd. Bovenop het huis ligt een speciaal Energiedak, waarmee zowel elektriciteit als warm water worden opgewekt. De elektriciteit wordt gebruikt in het huis en wat er in de zomer over is wordt gebruikt om een warmtepomp te draaien die van het warme water van het dak heet water van tot wel 80 graden maakt. De opgewekte warmte wordt opgeslagen in een watertank van 104 kubieke meter onder het huis. Die tank is zodanig uitgevoerd dat de structuur tevens een demontabele fundering vormt. In de winter kan het water gebruikt worden voor de vloerverwarming van het huis. Op deze wijze wordt de energievraag in de winter significant verlaagd.

Ventilatie

Ook in de ventilatie wordt er efficiënt omgegaan met energie. Aan de warme, vervuilde binnenlucht wordt via een lucht-water warmtepomp van DUCO warmte onttrokken voor warm tapwater. De ventilatie wordt gestuurd op basis van CO2 en luchtvochtigheid en via elektronisch gestuurde roosters wordt buitenlucht toegevoerd.

Over Team Casa

In Team CASA zitten 18 studenten verdeeld over vier subteams. Een van de subteams houdt zich bezig met de constructie en de lay-out van het huis. Een lid van deze subgroep is Anne van Essen. Zij vertelt wie ze is, waarom ze bij Team CASA is gegaan en wat ze daar doet:

Anne van Essen van Team CASA

“Ik ben Anne, een vierdejaars bouwkunde studente op de Technische Universiteit Eindhoven. Mijn specialisatie is architectuur en stedenbouw. In november 2017 ben ik begonnen bij Team CASA. Er was op dat moment nog iemand nodig om met de architectuur aan de slag te gaan.
Wat ik leuk vind aan het werken bij Team CASA is dat ik nu bezig ben met de ‘echte bouwwereld’ in plaats van fictieve projecten voor mijn studie. Het ontwerpen van een huis dat daadwerkelijk gebouwd wordt, met alles dat erbij komt kijken is toch even wat anders.

Mijn taak bij Team CASA is het ontwerpen van het beeld hoe het huis eruit komt te zien. Dit gaat van de indeling van de plattegronden tot het uitkiezen van materialen en het ontwerpen van de gevel. Een ‘typische CASA dag’ bestaat eigenlijk niet voor mij. Het ligt eraan wat we moeten doen, zo ben ik vaak bezig met het tekenen van de ontwerpen in Revit. Op dit moment werken we aan de details, maar enkele maanden geleden was ik druk met het bepalen van de plattegronden met het bouwbesluit ernaast. De plattegronden zijn ontworpen met een flexibele indeling en moeten geschikt zijn voor verschillende doelgroepen, dus dan moet je het bouwbesluit heel nauw volgen.

Ik ontwerp ook de buitenkant van het huis. Dat is lastig omdat er nu nog niks in Brandevoort Smart District staat maar tegelijkertijd moet het uiterlijk toch aan bepaalde eisen voldoen. We gaan nu voor een duurzame uitstraling. Hiervoor gebruiken we duurzame materialen, zoals hout, die we ook echt naar voren willen laten komen. Dat is toch anders dan de bakstenen huizen die op dit moment veel in Brandevoort staan”.

Bedrijven

Alexander Schiebroek van Energiedak

Naast studenten en de ondersteuning vanuit de TU/e en vanuit Helmond kan een dergelijk project niet tot stand komen zonder de inzet en ondersteuning van bedrijven. Er zijn inmiddels diverse bedrijven betrokken (zie www.teamcasa.nl). Die vinden het vaak verfrissend om met studenten samen te werken. Energiedak is zo’n bedrijf

Energiedak, partner van Team Casa

Energiedak is één van de partners van Team CASA. Dit Eindhovense bedrijf ontwikkelt speciale daken voor duurzame huizen. We spraken met Alexander Schiebroek van Energiedak. Hij vertelt wat Energiedak is, hoe ze binnen de principes van CASA passen en hoe het is om Team CASA te helpen.

Wat is een Energiedak?

“Een Energiedak is iets heel anders dan gewoon zonnepanelen op een dak. Het Energiedak is een systeem waarmee warmte uit het dak wordt gewonnen. Het systeem ligt direct onder de dakbedekking. Als daarop ook flexibele zonnefolie (PV) wordt aangebracht, is sprake van een PVT daksysteem. Het dak wordt actief gekoeld met water, de opgenomen warmte wordt opgeslagen voor gebruik in een warmtepomp of als direct beschikbaar warm water. Je kan het dus gebruiken voor je warm badwater én je wekt er stroom mee op. Dit in tegenstelling tot wanneer je enkel zonnepanelen op je dak hebt: dan moet je nog iets anders verzinnen om aan duurzaam opgewekte warmte te komen.

Dragende service Core

Hoe past Energiedak binnen de CASA principes?

“Comfortable zit een beetje in het spoor van Jos Lichtenberg, die heeft mij altijd geleerd: je moet een beetje energie mogen morsen. Je moet veel meer opwekken dan je eigenlijk nodig hebt. Dan is het niet erg als je deur een keer open blijft staan, of als je lamp een keer blijft branden. Affordable is Energiedak zeker wel, het levert tweemaal zoveel energie dan zonnepanelen. Verder, Sustainable hoef ik geloof ik niet uit te leggen en een Alternative is het Energiedak zeker, want het wordt tot op heden nog zeer beperkt in de woningbouw toegepast.

Hoe zijn uw ervaringen met de partnership met Team CASA?

“Wij doen sowieso heel veel onderzoek op de TU/e. Wij zijn natuurlijk een Eindhovense onderneming, en zeker als je in de R&D hoek zit is de link met de TU/e al snel gelegd. Samenwerking met de TU/e heeft ons ertoe gezet om naast platte energiedaken die op een bouwlocatie worden gemaakt een productielijn op te zetten voor prefab schuine PVT-dakpanelen. Dan is het natuurlijk fijn om een proeftuintje te hebben met studenten met wie je aan de gang kan. Iedereen weet dat het demo’s zijn, dus dan is het wat eerder geaccepteerd als er dingetjes net even wat anders lopen of eruit gaan zien dan wanneer je het uit een mooi glossy boek zou bestellen. Maar het brengt ons een hoop kennis en door de studentikoze onbevangenheid ook verrassende nieuwe inzichten en mogelijkheden. Het kost me veel tijd en levert niet altijd direct iets op, maar hopelijk ooit wel. En ik vind het ook gewoon heel erg leuk om mee bezig te zijn.

Oproep tot ondersteuning

Heeft u nog vragen over dit project? Bent u geïnteresseerd in deelname en ondersteuning met kennis ofwel financiering? Neem contact op met info@teamcasa.nl.