Geveldelen van bermgras, gerecycled toiletpapier en textiel

Studenten van Avans Hogeschool, HZ University of Applied Sciences en TU-Eindhoven hebben in samenwerking met verschillende bedrijven onderzoek gedaan naar de materialisatie van gevelpanelen op basis van circulaire restmaterialen. Het resultaat is een visueel aantrekkelijk, hoogwaardig en duurzaam gevelpaneel, dat sterk en vormvast is en een lange levensduur heeft. Aan het eind van de levensduur kan het materiaal worden vermalen en weer als basisgrondstof in hetzelfde proces worden ingezet, waardoor het dus volledig circulair is.

Studenten van HZ zijn momenteel bezig de geveldelen afhankelijk van de temperatuur en zonnestand meer of minder open te zetten voor extra ventilatie.

Uit recent onderzoek blijkt dat van alle CO2 die bij het bouwproces en het daadwerkelijke gebruik van een gebouw wordt uitgestoten, meer dan 2/3 vrijkomt tijdens de realisatie en het onderhoud. Deze CO2-uitstoot is met name veroorzaakt door de productie van materialen en producten, het transport naar en het verwerken op de bouw. Om deze belangrijke factor te verlagen moeten we zoveel mogelijk gebruik maken van materialen met een lage CO2-uitstoot, die lokaal worden geproduceerd.
“Steeds meer ondernemingen zijn aan het nadenken wat zij met hun restmaterialen kunnen doen. Zijn er economisch of op duurzaamheidsgebied betere keuzes te maken, dan het materiaal te verbranden?”, zegt Willem Böttger, Lector Biobased Bouwen van het Centre of Expertise Biobased Economy van Avans Hogeschool en HZ. In hoeverre is dit lectoraat uniek in Nederland? “Bij andere onderzoeksgroepen wordt ook onderzoek gedaan naar innovatie in de bouw, naar biobased economy of naar nieuwe materialen. Maar dit lectoraat combineert als enige deze drie thema’s. Bij TU-Eindhoven en Delft wordt daarnaast projectmatig ook onderzoek gedaan naar biobased bouwen.”

Productie

“Binnen enkele Europese en nationale onderzoeksprojecten zijn wij bezig met restvezels uit de GWW-sector, namelijk bermgras. Daarnaast met restvezels van de waterschappen uit riet, gras en gerecycled toiletpapier en tot slot restvezels van textielinzamelaars. We hebben dit gecombineerd met de van nature sterke en in biocomposieten vaak gebruikte vlasvezel. Ook het calciumcarbonaat dat met de gebruikte techniek meestal uit Belgische mijnen wordt gehaald hebben we vervangen door een restmateriaal: calciumcarbonaat dat bij de productie van drinkwater vrijkomt”, vertelt Böttger.
Het begin van deze ontwikkeling is circa vijf jaar geleden ingezet. Na vele innovatiestappen is een biocomposietmateriaal Nabasco® 8010 ontwikkeld dat nu de markt op kan gaan. Het bestaat uit:

  • Vezels: gemaaid bermgras, gerecycled toiletpapier (Recell®), gerecycled textiel, afvalriet en vlas.
  • Calciumcarbonaat, restmateriaal van het onthardingsproces van drinkwater.
  • Biobased hars, op basis van restmaterialen van de biodieselproductie.

De productie is door de studenten zelf uitgevoerd. Op basis van alle vezels, het calciumcarbonaat en hars is een deeg gemaakt dat daarna enkele minuten wordt geperst in een warme mal. Geveldelen geproduceerd met deze materialen, worden nu in demonstratieprojecten getest. NPSP, producent van duurzame, vezelversterkte kunststoffen, is de producerende partij. “Het idee is dat de geveldelen vanaf volgend jaar in productie worden genomen. Hiervoor wordt door NPSP nog wel een strategische partner gezocht om het commerciële traject op te zetten.”

Deze thermische gevel is ontwikkeld voor warme landen: de lucht achter de panelen wordt warm, stijgt op en de trek zorgt ervoor dat koele lucht in het gebouw kan worden gezogen.

Het ruwe materiaal.

Natuurlijke ventilatie

De vorm van de gevel is speciaal ontwikkeld voor warme landen, waar de gevel het gebouw er achter moet koelen. De thermische gevel is een manier om de natuurlijke ventilatie van gebouwen te verbeteren, door convectie van door de zon verwarmde lucht te gebruiken. De lucht achter de panelen wordt warm, stijgt op en de trek zorgt ervoor dat koele lucht in het gebouw kan worden gezogen. Studenten van HZ zijn momenteel bezig de geveldelen afhankelijk van de temperatuur en zonnestand meer of minder open te zetten voor extra ventilatie.
Het materiaal is ook zeer geschikt voor Nederland. Willem Böttger: “De vorm van de panelen zoals op de foto is te zien, is echt ontwikkeld voor droge hete klimaten. Voor Nederland zijn nu vlakke panelen beschikbaar. De panelen worden bevestigd met schroeven. Voor vlakke panelen is ook een blind systeem ontwikkeld. Daarnaast kan er in het materiaal worden geboord en gezaagd. De producten zijn verder eenvoudig te demonteren en hergebruiken. Aan het eind van de levensduur kunnen de panelen worden vermalen tot grondstof voor nieuwe panelen, of andere producten.”

De brandveiligheid is onlangs door Peutz getest volgens EN 13501-1 en heeft hierbij de klasse B-s1, d0 behaald. Het kan dus grootschalig worden toegepast in de bouw. Onderhoud is door het gebruik van de genoemde combinatie aan grondstoffen en de hoge druk waarmee geperst wordt, zeer laag. “Dit is naast de milieuvriendelijkheid en fraaie uitstraling, één van de grote voordelen van het materiaal”, besluit de lector.

Studenten van HZ zijn momenteel bezig de geveldelen afhankelijk van de temperatuur en zonnestand meer of minder open te zetten voor extra ventilatie.

Onderdeel Partners
Ontwerp VIRTUe studenten team van TU Eindhoven
Prototyping

 

Studenten van Avans, HZ en VIRTUe op Spark Campus
Materiaalontwikkeling, Nabasco® 8010

 

AkzoNobel en NPSP i.s.m. Waternet, Aa en Maas en Stowa
Gerecycled bermgras NewFoss
Vlas Van de Bilt
Gerecycled Cellulose, Recell® KNN Cellulose en Wetterskip Frieslân
Gerecycled riet en CaCO3 Waternet
Gerecycled textiel Hogeschool van Amsterdam
Financiering

 

Interreg NW Europa, Avans, HZ, NPSP, TU-Eindhoven, AkzoNobel en Wetterskip Fryslân