Use the roof!

Tekst: Ing. Frank de Groot
Beeld: Zoontjens

De daktuin van het nieuwe stadhuis van Hasselt bevindt zich op de derde verdieping en loopt helemaal rondom het gebouw. Voor de terrassen in deze daktuin is gekozen voor Dreen®Ceramica van Zoontjens. Volgens de wens van de architecten in het formaat 90×45 in de kleur Brave Coke. Gezien de beplanting die er omheen, moeten de dakterrassen behoorlijk opgehoogd worden. Dit is opgelost met het DNS® systeem, waarmee het terras op de juiste hoogte wordt gelegd. Het fixplate lock systeem zorgt voor een stabiel oppervlak van de keramische tegels.

Gebruiksdaken zijn niet nieuw. Al in het oude Egypte waren er gebouwen met daktuinen. De laatste decennia neemt de belangstelling voor gebruiksdaken weer toe, door toenemend ruimtegebrek in stedelijke omgeving. In de jaren zeventig kwamen in Nederland de parkeerdaken op en later ook de daktuinen. Een prima plek om in de stad toch van groen en relatieve rust te genieten. Maar ook om het micro-klimaat in steden te verbeteren, water te bufferen en de diversiteit aan flora en fauna te stimuleren. De laatste jaren neemt het aantal functies toe, zoals sportdaken en zelfs als verhoogd maaiveld om bijvoorbeeld woningen boven winkels gelijkvloers te ontsluiten. Denk aan nieuwe carré-vormige woon/winkelcomplexen. Onder het maaiveld kan dan geparkeerd worden en het leefdak biedt ruimte aan tuinen, schuurtjes en entree van de woningen.
“Toen Zoontjens in 2001 onderdeel werd van het Ierse CRH is de naam veranderd van Zoontjens Beton naar Zoontjens”, geeft directeur Paul Heerkens al indirect een koerswijziging aan. “We willen af van het imago dat we alleen maar betonnen daktegels leveren. Wij leveren producten om leefdaken begaanbaar en aantrekkelijk te maken. Een voorbeeld is de snel groeiende populariteit van Italiaanse keramische tegels en grootformaat tegels.”

Paul Heerkens, directeur Zoontjens: “Wij verkopen toegankelijkheid van daken. Onze motto is dan ook: Use the roof!” Foto: Marieke Odekerken.

Landschap op niveau

“Wij willen een landschap op niveau creëren”, zegt Heerkens. “Het dak vraagt er gewoon om, om gebruikt te worden. Denk aan wonen, werken, recreëren, sporten, water bufferen, energie opwekken of parkeren.” Deze ontwikkeling wordt volgens hem sterk gedreven door de uitdagingen die wereldwijd de komende jaren op ons afkomen. Klimaatveranderingen, groei van de wereldbevolking en verstedelijking. “Voor een aantrekkelijke en leefbare stad is het noodzakelijk het dak te gebruiken. Daarom denken we al in een vroegtijdig stadium mee met architecten en projectontwikkelaars over de meest duurzame dakoplossingen. Van ontwerp, levering, installatie tot aan het onderhoud: alles is mogelijk. Maar ook bijzondere kleuren, patronen en materialen.”

Door extra functies aan je dak toe te voegen levert het meerwaarde op. Heerkens: “De stad en het wonen erin is aangenamer met een buitenruimte. Bovenverdiepingen van winkelcentra zijn interessanter voor verhuur met een parkeerdak. Een distributiecentrum is veiliger als medewerkers parkeren op het dak. De aantrekkelijkheid van een bedrijfspand is groter met een dakterras. Het onderlinge contact is beter met een gezamenlijke daktuin. En het micro-klimaat in de stad verbetert met groene daken.”

Maar het dak benutten is volgens de directeur niet enkel nuttig en leuk, het is ook noodzakelijk. “Waar moet het regenwater heen? Waar kunnen we nog groen kwijt? Hoe kunnen we energie duurzaam opwekken? Waar moeten alle mensen wonen? Het dak vraagt er gewoon om, om gebruikt te worden. Het vergt meer qua investering, maar het levert zo veel op. Bovendien is op een dak staan écht een beleving. Alleen een geweldig uitzicht is al een meerwaarde!”

Bij de nieuwe DekaMarkt World of Food en Aldi in Apeldoorn kan er op het dak worden geparkeerd. Opdrachtgever Dreef Beheer heeft gekozen voor het Pardak®110 systeem voor de aanleg van dit parkeerdak. Vanaf het dak kun je met je winkelwagen zo de supermarkt inlopen. Hiervoor is een speciale hellingbaan gecreëerd met Dreentegels® op DNS®. Een gedeelte hiervan is verdiept aangelegd, zo ligt de mat vast en voorkom je struikelgevaar.

Use the roof

Onder het motto ‘Use the roof’ wil Zoontjens de aandacht vestigen op de gebruiksmogelijkheden van daken. “Het toegankelijk maken van daken doe je niet alleen met dakbestrating, maar ook met valbeveiliging en dakbegroening. En dan niet alleen een sedummatje van 40 mm, want dat biedt volgens ons te weinig toegevoegde waarde. Zo’n dunne subtraatlaag kan nauwelijks water opslaan en biedt ook geen biotoop in de binnensteden. We zeggen: ga uit van minimaal 70 mm substraat en een onderhoudscontract om bijvoorbeeld jaarlijks de planten extra voeding te geven. Kies inheemse planten en bloemen, zodat de insecten echt terugkeren en je ook stofafvanging en waterbuffering mogelijk maakt. Uiteraard werken we daarvoor samen met dakhoveniers.”

Heerkens besluit: “We krijgen steeds meer leefdaken en dat is een goede ontwikkeling. Maar leefdaken hebben bijzondere constructies, dus dat vraag extra aandacht. Denk tijdig na over het gebruik van platte daken bij nieuwbouw en bestaande bouw. Wees creatief. Zorg ook dat kennispartners als Zoontjens daarbij vroegtijdig worden ingeschakeld. Anders wordt het een treurdak, in plaats van leefdak.”