Bouwfouten
Buiten wonen: aandachtspunten bij een strak terras
Bent u een buitenmens of een binnenmens? Die vraag komt nog wel eens in een be-paalde reclame voor. In ons werk komen we ze beide tegen, (bouw)gebreken komen namelijk in alle soorten en maten voor, zowel binnen als buiten. Als buitenmens kan je kiezen voor een mooie nieuwe vrijstaande woning, maar de strook tuin die je er dan omheen vindt valt dan toch tegen. Wat dat betreft kan je als buitenmens beter voor een oudere woning met een grote tuin gaan.
Foto 01: Terras ondergrond
Gerton van Middendorp
Bureau voor Bouwpathologie BB
Bureau voor Bouwpathologie BB mocht op bezoek bij mensen die ook kozen voor een oudere woning met een grote achtertuin. De bewoners wilden eigenlijk gewoon een soort van buitenwoonkamer creëren. Met het aanschaffen van tuinmeubelen ben je er dan nog niet. Een overkapping is dan noodzakelijk en de klinkerbestrating moest plaats maken voor een strak terras.
Foto 02: Aansluiting tegel op stabilisatie-laag
Het aanbrengen van het terras werd grondig aangepakt. Eerst werd er afgegraven en een korrelmix aangebracht. Deze korrelmix bestaat uit zand en gebroken puin en is gebruikt voor het realiseren van een stevige ondergrond. Op deze ondergrond is een stabilisatie-laag aangebracht. Deze laag is 5 tot 7 centimeter stampbeton met een wapeningsnetje. Tot slot is (flexibele) lijm aangebracht waarop de tegels aangebracht zijn. Met het voegen van de tegels is een starre verbinding tussen de tegels gecreëerd. De opbouw is zichtbaar op foto 1.
Toch zijn er ook een aantal aandachtspunten voor een dergelijk strak betegeld terras. De mensen met de grote achtertuin hebben deze aandachtspunten ook ondervonden.
Foto 03: Afschot naar goot
Foto 04: Goot
Holtes onder terras
Allereerst constateerden de buitenmensen holtes onder de tegels. Met name langs de achtergevel. Als je dit merkt ben je natuurlijk al snel ontevreden over het geleverde werk. Bij klinkerbestrating treedt een dergelijk probleem namelijk niet op. Daarentegen blijft het terras wel strak en zijn er geen verzakkingen geconstateerd.
Bij het onderzoek door Bureau voor Bouwpathologie blijkt al snel dat er daadwerkelijk holtes merkbaar zijn. De hovenier was ook bij het onderzoek aanwezig. De holle klank-kleuren zijn bij meer dan twintig tegels waargenomen. Sommige tegels hebben alleen plaatselijk een holte waardoor er eigenlijk geen sprake is van een gebrek.
De kleine holte zal bij normaal gebruik niet zorgen voor extra schade en de tegel kan dus functioneel blijven. Onder normaal gebruik valt daarentegen wel gewoon winterse vorst. Ik kan me voorstellen dat u bij zichzelf denkt: die tegels vriezen dan toch kapot? En als de tegel dan niet kapot vriest kan je natuurlijk nog denken aan gescheurde voegen. Bij de kleine holtes die bij deze (buiten)mensen zijn waargenomen, zal dit niet gebeuren. Naast de tegels met plaatselijk een kleine holte (ongeveer 5 stuks) zijn er ook tegels met grote-re holtes en is er zelfs een losliggende tegel waargenomen. Van dergelijke holtes ligt de oorzaak waarschijnlijk bij de terrasaanleg en zal het hersteld moeten worden om erger te voorkomen.
Normaal gesproken worden holtes veroorzaakt door oneffenheden in de ondergrond. De hier toegepaste tegels zijn namelijk erg vormvast. De hovenier gaf aan dat de stabilisatie-laag mogelijk onvoldoende aangetrild was langs de randen, waardoor waarschijnlijk holtes zijn ontstaan.
Foto 05: Vuilaftekening
Gebruik terras een hindernis
De bewoners ondervonden in de winter veel gladheid waardoor het terras een hindernis werd. Bij het onderzoek bleek dat het grootste deel van neerkomend water direct naar de goot stroomde, maar er bleef ook water voor langere tijd op het terras. Bij klinkers is er natuurlijk een heel andere waterafvoer omdat het tussendoor de bodem in hoort te zakken en bij grotere oppervlaktes ook door middel van een put.
Het dunne laagje water dat op het terras blijft trekt ook niet in de keramische tegels, want deze absorberen (volgens de technische informatie) minder dan 0,5% water. ’s Win-ters kan dit resulteren in bevriezing en gladheid. Dit is dan ook voorgekomen bij deze mensen. In dit geval was er sprake van een afschot van minimaal een centimeter per me-ter waarmee het terras dus voldoet aan de benodigde waterafvoer. Aangezien er geen klachten zijn ontstaan over een overstromende goot of plasvorming is de capaciteit hier-van dus ook afdoende.
Buitenmensen zijn dan misschien minder buiten in de winter, maar als je dan toch naar buiten gaat wil je geen last hebben van gladheid. Een praktische tip voor dergelijke mo-menten is het aanbrengen van bijvoorbeeld een rubberen mat. Dit kan wel andere klach-ten veroorzaken.
Foto 06: Kalkaftekening
Aftekeningen op het terras
Door een rubberen mat of iets dergelijks kan er sprake zijn van vuilophoping langs de ran-den. Deze zijn moeilijk volledig schoon te krijgen. Indien u dan ook kiest voor een strak terras voor een buitenwoonkamer zal u er niet van moeten verwachten dat het er altijd strak en schoon uit zal blijven zien. Bij aankoop van de terrastegels kunt u nadere informa-tie opvragen over de toepasbare schoonmaakmiddelen voor de betreffende tegels. Des-ondanks kunnen er aftekeningen zichtbaar blijven zoals te zien is op foto 6.
Daarnaast kunnen er nabij de voegen ook witte aftekeningen zichtbaar worden zoals op foto 6 te zien is. Als u het terras net zo vaak schoonspuit met (kalkhoudend) kraanwater kunt u deze aftekeningen ook verwachten. Dit kalk kan namelijk achterblijven terwijl het water verdampt of is weggespoeld. Dergelijke aftekeningen zijn dan ook niet te wijten aan de aanleg van het terras.
Herstel
Omdat alleen de holtes onder de tegels te wijten zijn aan de aanleg van het terras, zal dit hersteld moeten worden. Na het uitnemen van de tegels zal de ondergrond eerst volledig vlak uitgevoerd moeten worden. Door de tegels daarna weer te verlijmen en te voegen zou het terras weer volledig bruikbaar moeten zijn voor de buitenwoonkamer.
