Bouwfouten
Vochtschade na na-isolatie
Een particulier verhuurder besluit één van zijn woningen die hij verhuurt te gaan isoleren. Ook hem sprak de subsidie wel aan die daarop verkregen kon worden. Zo komt er een geïsoleerd dak, nieuwe kozijnen met isolatieglas en na-isolatie in de spouw. De woning is deels onderkelderd omdat de woning op een verhoging staat. Na isolatie van de woning ontstaan er vochtproblemen in de kelder van de woning. De huurder had de kelder in gebruik genomen voor zijn eigen zaak en had daar nog nooit eerder last van vocht gehad.
Tekst: Ing. Sjang den Ouden
Bureau voor Bouwpathologie BB
Verkleuring door optrekkend vocht.
Verhoogde vochtigheid in gevelplint.
Onderzoek
Tijdens het onderzoek ter plaatse wordt duidelijk dat de spouw is gevuld met gebonden EPS parels. Dat is op zich goed verlopen, geen klachten. Na opening van de spouw, tijdens een eerder uitgevoerd onderzoek door de aannemer zelf, is gebleken dat de spouw onder de begane grondvloer grotendeels is gevuld met zand, grond en puin. In dit deel van de spouw zitten dus geen parels. Door de aannemer wordt gezegd dat de vervuiling in de spouw het probleem is van de vochtoverlast in de kelder.
Door de bewoners en de eigenaar wordt gezegd dat dit niet mogelijk is omdat de vervuiling vrijwel zeker ook al aanwezig was voor het isoleren van de spouw. Tot het isoleren hebben zich geen vochtproblemen voorgedaan in de kelder. Uiteraard wordt gevraagd naar fotomateriaal van de kelder voor de isolatiewerkzaamheden. Deze tonen inderdaad geen vochtsporen, ondanks dat dezelfde afwerking zichtbaar is.
Vochtschade bovenzijde kelderwand aan de binnenzijde.
Schadesporen
De schade is voornamelijk loskomende verf van de steenachtige ondergrond en uitbloei van mineralen aan de oppervlakte. Daarnaast is plaatselijk een verkleuring zichtbaar als gevolg van vocht. Uit een indicatieve meting van vocht in de steenachtige keldermuur blijkt dat de vochtigheid vanaf de keldervloer richting de begane grond-vloer toeneemt, maar boven de begane grondvloer vrijwel droog aangeeft. Op de begane grond is geen verhoogde vochtigheid meer te meten in de onderzijde van de binnenmuur.
Uit navraag blijkt dat de bewoner in samenspraak met de eigenaar van de woning de kelder kort voor de isolatiewerkzaamheden aan de buitenzijde heeft laten behandelen met een waterwerende coating op basis van bitumen. Hiervoor is de kelder aan de buitenzijde vrij gegraven, waarna de betonwanden van de kelder aan de buitenzijde zijn ingesmeerd met de betreffende coating. Hierna is de ontgraving weer opgevuld en is, omdat het toch wel wat gezakt was na al die jaren, de bestrating rond de woning hoger aangebracht.
Bij de rondgang om de woning is ook vocht zichtbaar en meetbaar in het metselwerk van de buitengevel van de woning. Na de isolatiewerkzaamheden en de behandeling voor een betere waterkerendheid van de kelder zijn de buitenmuren van de woning met een hydrofobeermiddel behandeld. Dit laatste nog op advies van de aannemer die de isolatie in de spouw had gespoten. Dit zou mogelijk de vochtproblemen helpen voorkomen. Kortom: waterdichter dan ooit en beter geïsoleerd dan ooit.
Vochtmeting kelderwand.
Analyse
De foto’s van de kelder tonen aan dat er voorheen geen zichtbare vochtproblemen waren in de kelder. Uit de tekeningen blijkt dat de kelderwand voor het grootste deel bestaat uit een betonwand met aan de binnenzijde (er tegenaan) een metselwerk wand. De grondwaterstand ligt veel lager dan de vloer van de kelder. Het bovenste deel van de kelderwand bestaat uit een spouwconstructie.
Volgens de foto’s van het destructief onderzoek door de aannemer is deze spouw grotendeels gevuld met valspecie en zand/grond. Uit metingen blijkt dat de vochtigheid van de kelderwand het hoogst is ter hoogte van het maaiveld buiten. Ook is te zien dat alleen in het buitenspouwblad vocht optrekt vanuit het maaiveld. Uit een warmtebeeldopname blijkt de verdeling van de EPS parels in de spouw goed en gelijkmatig.
Uit een kleine test met water tegen de gevel blijkt zeker van hydrofobie sprake. Het water parelt direct naar beneden en trekt niet in de steen. De bestrating rond de woning is circa 200 mm hoger aangelegd dan voor de isolatiewerkzaamheden. Op foto’s is te zien dat de kelderwanden vanaf de oude hoogte van de bestrating behandeld zijn met de waterkerende ‘coating’.
Conclusie
Door de isolatiewerkzaamheden zijn de omstandigheden met betrekking tot de kelder vrijwel niet veranderd. De spouw begint pas ter hoogte van de begane grondvloer en is daaronder niet gewijzigd. Echter is de waterbelasting op het ‘maaiveld’ rond de woning verhoogd door het hydrofoberen van het gevelmetselwerk. Water wordt niet meer geabsorbeerd in het metselwerk en komt op het maaiveld terecht. Het maaiveld is verhoogd, waardoor de waterbelasting tegen de kelderwand ook is verhoogd als gevolg van het aflopende regenwater. Ter hoogte van de aansluiting van het maaiveld op de kelderwand, het deel waar vochtdoorslag gemakkelijk kan plaatsvinden, is de waterkerendheid niet verbeterd door een coating. Het gevolg is dat het water doorslaat naar de binnenzijde van de kelderwand en daarin naar beneden zakt naar mate het aanbod groter wordt ofwel de neerslag meer wordt. De vochtproblemen vonden daarmee niet direct hun oorsprong in de (na)isolatiewerkzaamheden van de woning.
Vervuiling van de spouw onder maaiveld.
Advies
De waterbelasting tegen de kelderwand verlagen door het regenwater versneld af te voeren van de gevel. Dit kan door een grindkoffer met drainage. Aan te raden is ook de waterkerendheid van het metselwerk te verhogen tussen het al wel behandelde deel van de kelderwand en de bovenzijde van het maaiveld. Nadeel is wel dat bij opnieuw zakking van het maaiveld, dit zichtbaar kan worden. Mogelijk dat dit grotendeels kan worden voorkomen door gebruik te maken van een transparant product in plaats van het gebruikte product op basis van bitumen.
