Bedrijfstakverslag 2021: het moet veiliger en gezonder!
Iedereen in de Bouw & Infra gezond en met plezier met pensioen? Dan moeten we nog veiliger en gezonder werken. Geen eenvoudige opgave met de oplopende werkdruk en blootstelling aan gevaarlijke stoffen. De uitdagingen zijn groot, maar de te behalen winst nog vele malen groter. De kansen die ontwikkelingen bieden voor de sector zijn op 8 juli 2022 gepubliceerd in het Bedrijfstakverslag 2021.
Eén van de bevindingen is dat meer dan de helft van de medewerkers in de bouw- en infrasector onveilige situaties ervaart. Toch denken diezelfde medewerkers dat er geen extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Verder hebben rokende medewerkers die blootgesteld worden aan gevaarlijke stoffen, drie keer zo vaak luchtwegklachten. Daarnaast beweegt 40% van de bouwplaatsmedewerkers te weinig intensief, terwijl ze lichamelijk zwaar werk uitvoeren. Twee derde is ook nog eens te zwaar. Met als gevolg een groot risico op chronische aandoeningen en arbeidsongeschiktheid.
Goed nieuws
Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Medewerkers willen met hun ontwikkeling aan de slag, mits het doel helder is. Met een digitaal skillspaspoort kunnen medewerkers niet alleen kennis, maar ook ervaring inzichtelijk maken. De sector werkt aan een pilot voor een passende tool waarmee medewerkers zelf aan de slag kunnen. Ondanks de oplopende werkdruk is er op stressbeleving ook goed nieuws; coachend leiderschap heeft een positieve invloed op de stressbeleving. Het geven van waardering en erkenning en het vermogen om conflicten op te lossen, draagt bij aan een kortere verzuimperiode.
Eén van de bevindingen is dat meer dan de helft van de medewerkers in de bouw- en infrasector onveilige situaties ervaart. Foto: Copla / Kader Academy.
Acties door partijen
De cao-partijen in de Bouw & Infra volgen de ontwikkelingen op de voet en komen waar mogelijk met passende maatregelen. Zo is er voor de oudste leeftijdscategorie medewerkers de zwaarwerkregeling. Ook kunnen medewerkers gebruikmaken van preventiezorg, zoals het deelnemen aan de DIA/PAGO of kosteloos gebruikmaken van voorzieningen als leefstijl- en stresscoaching.
Ondanks de oplopende werkdruk is er op stressbeleving ook goed nieuws; coachend leiderschap heeft een positieve invloed op de stressbeleving. Het geven van waardering en erkenning en het vermogen om conflicten op te lossen, draagt bij aan een kortere verzuimperiode. Foto: Safe Site.
Totstandkoming
Met het Bedrijfstakverslag 2021 geeft Volandis een stand van zaken weer op het brede terrein van duurzame inzetbaarheid in de bedrijfstak Bouw & Infra. Volandis zoomt verder in op de genoemde ontwikkelingen tijdens de Volandis Deskundigendag ‘Sluipmoordenaars in de bouw’ op 17 november 2022.
Samenvatting Bedrijfstakverslag 2021
- Meer dan 50% van de medewerkers geeft aan dat zij op het werk te maken hebben met onveilige situaties. Toch denken medewerkers in de sector dat er geen extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn om dit te voorkomen. Bronaanpak zou leidend moeten zijn, gedrag blijkt lastig te sturen.
- Blootstelling aan stof komt het meest voor. Medewerkers die aangeven vaak te maken hebben met blootstelling, melden grofweg twee keer zo vaak luchtwegklachten. Als zij ook nog eens roken, hebben ze grofweg drie keer zo vaak luchtwegklachten als rokende werknemers die nooit of soms aan gevaarlijke stoffen worden blootgesteld. Medewerkers in de bouw roken tot hun 25e jaar meer dan gemiddeld in ons land, daarna duidelijk minder.
- 40% van de medewerkers beweegt te weinig intensief. Twee derde van de medewerkers is te zwaar tot veel te zwaar. Het risico op chronische aandoeningen in de bouw door overgewicht en obesitas blijft hoog.
- Het verzuim blijft in de sector nagenoeg stabiel, corona heeft hier nauwelijks invloed op gehad. 5,6% van de bouwplaatsmedewerkers heeft een ongeval tijdens het werk gehad. Hiervan moest 70% verzuimen van het werk.
- Meer dan ongevallen is fysieke belasting een grote oorzaak van klachten en verzuim. Maar ook veel zitten is ongezond. Gezondheidsklachten over de jaren heen nemen voor de meeste leeftijdscategorieën af, behalve voor de ouderen.
- De werkdruk- en stressbeleving is met name onder UTA-medewerkers hoog. Naarmate een werkgever het werk beter organiseert, is er minder sprake van stress. Medewerkers ervaren minder stress en werkdruk als hun leidinggevende in staat is conflicten op te lossen en hen waardering en erkenning geeft. Er is een duidelijke trendlijn te zien in stressbeleving en de duur van een verzuimperiode.
- Rond de 7% van de medewerkers heeft soms of vaker te maken met pesten en/of intimidatie. Niet alleen het slachtoffer, maar ook collega’s in het team ondervinden hier hinder van. Omdat dit impact heeft op de samenwerking in het team kan het ook onveilig werken en ongelukken in de hand werken.
- Personeelskrapte is een terugkerend probleem. Medewerkers kunnen meer eisen stellen. Naast industrialisatie van de bouw, zullen werkgevers vol in moeten zetten op behoud van personeel.
- Medewerkers zijn bereid met hun ontwikkeling aan de slag te gaan mits het doel helder is en zij gemotiveerd blijven. Met een Skills Paspoort kunnen medewerkers hun eigen ontwikkeling vastleggen.
- Het opleidingsniveau blijkt onderscheidend op de diverse thema’s zoals omgaan met veranderingen, kans op baanverlies, maar vooral ook op het werkvermogen en de kans op vroegtijdige uitval. De kans op vroegtijdig uitval bij laagopgeleiden is 21% tegenover 4% bij hoogopgeleiden.
